________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्ति:) अध्ययन [-], मूलं [१/गाथा-], नियुक्ति: [९२९], भाष्यं [१५१...]
(४०)
प्रत
5-%2564
कह !-जं सो अवीसमंतो अट्ठारससहस्ससीलंगनिम्भर भार वहइ, जो मएवि वोढुं ण पारिओत्ति, धम्मकहा यऽणेण कया, हो महाराय !-'वुझंति नाम भारा ते पुण वुझंति वीसमंतेहिं । सीलभरो वोढयो जावज्जीव अविस्सामो॥१॥ राया पडिबुद्धो, सो य संवेगं गओ, अब्भुडिओत्ति, एस कम्मसिद्धोत्ति ॥ साम्प्रतं शिल्पसिद्धं सोदाहरणमेवाभिधातुकाम आहजो सव्वसिप्पकुसलो जो वा जत्थ सुपरिनिहिओ होइ । कोकासवईविव साइसओ सिप्पसिद्धो सो॥९३०॥
व्याख्या-यः कश्चिदनिर्दिष्टस्वरूपः सर्वशिल्पेषु कुशलः सर्वशिल्पकुशलः, यो यत्र वा सुपरिनिष्ठितो भवत्येकस्मिनपि कोकाशवर्द्धकियत् सातिशयः शिल्पसिद्धोऽसौ गाथाक्षरार्थः ॥९३० ।। भावार्थः कथानकादवसेयः, तच्चेदम्-सोपी-18|| रए रहकारस्स दासीए बंभणेण दासचेडो जाओ, सो य मूयभावेण अच्छइ मा णजीहामित्ति, रहकारो अप्पणो पुत्ते सिक्खावेइ, ते मंदबुद्धी न लएति, दासेण सर्व गहियं, रहकारो मओ, रायाए दासस्स सर्व दिन्नं जं तस्स घरए सारं। इओ य उजेणीए राया सावगो, तस्स चत्वारि सावगा-एगो महाणसिओ सो रंधेइ, जइ रुच्चइ जिमियमेत्तं जीरइ
499
सूत्राक
दीप
अनुक्रम
कर्थ -यस्सोऽविनाम्यन् अष्टादशसहस्रशीलानिर्भर भारं वहति यो मयापि वोई न पारितः (शक्तः) हति, धर्मकथा चानेन कृता-भो महाराजन् !उदन्ते नाम भाराः ते पुनस्यन्ते विश्राम्यद्भिः । शीलभरो चोदव्यो यावजीवमविश्रामः॥१॥राजा प्रतिबुद्धः स च संवेगं गतोऽभ्युस्थित इति, पुष कर्मसिद्ध इति । २ सोपारके रथकारस्य दास्यां ब्राह्मणेन दासचेटो जातः, स च मूकभावेन तिष्ठति मा ज्ञायिषि इति, रथकार भात्मनः पुत्रान् शिक्षयति, ते मन्दबुद्धयो न गृहन्ति, दासेन सवै गृहीतं, स्थकारो मृतः, राज्ञा दासाय सर्व दचं यत्तस्य गृहस सारम् । इतबोजाविम्यां राजा श्रावकः, तस्य चत्वारः श्रावका:-एको महानसिकः स पचति, यदि रोचते जिमितमात्रेण जीवति,
JAMERatinintamational
MAanaintary on
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित.........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति: सिद्धानाम् व्याख्या मध्ये 'कोकासवर्धकी'-कथा
~820~