________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
[-]
दीप
अनुक्रम [-]
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+निर्युक्तिः+वृत्तिः) अध्ययनं [-], मूलं [- / गाथा-], निर्युक्ति: [१], भाष्यं [-] आगमसूत्र - [४०] मूलसूत्र - [०१] "आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्तिः
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित
प्रतिपद्येते, भेदाश्च पर्याया एवेति, अथवा नामस्थापनाद्रव्याणि भावमङ्गलस्यैवाङ्गानि तत्परिणाम कारणत्वात्, तथा च मझलॉद्यभिधानं सिद्धार्थभिधानं चोपश्रुत्य अर्हत्प्रतिमास्थापनां च दृष्ट्वा भूतयतिभावं भव्ययतिशरीरं चोपलभ्य प्रीयः सम्य |ग्दर्शन दिभावमङ्गल परिणामो जायते इत्यलं प्रसङ्गेन, प्रकृतं प्रस्तुमः तत्र नोआगमतोऽर्हन्नमस्करादि भावमङ्गलमुक्त, अँधवा नोआगमतो भावमङ्गलं नन्दी, तत्र नन्दनं नन्दी, नन्दन्त्यनयेति वा भव्यप्राणिर्ने इति नन्दी, असावपि च मङ्गलवन्नामादिचतुर्भेदभिन्ना अवगन्तव्येति, तत्र नामस्थापने पूर्ववत्, द्रव्यनन्दी द्विधा-आगमतो नोआगमतश्च, आगमतो ज्ञाताऽनुपयुक्तो, नोआगमतस्तु ज्ञशरीर भव्यशरीरोभयव्यतिरिक्ता च द्रव्यनन्दी द्वादशप्रकारस्तूर्यसंघौतः 'भंभा मुकुंद मद्दल कडंब झलरि हुडुक्क कंसाला । काहलि तैलिमा वंसो, संखो पणवो य बारसमो ॥ १ ॥' तथा भावनन्द्यपि द्विधा - आगमतो नोआगमतश्च, आगमतो ज्ञाता + उपयुक्तः, नोआगमतः पञ्चप्रकारं ज्ञानं तच्चेदम्
आभिणिबोहियनाणं सुयनाणं चेव ओहिनाणं च । तह मणपज्जवनाणं केवलनाणं च पंचमयं ॥ १ ॥
१ जानीते. २ निक्षेपचतुष्कस्य भिन्नभिन्नाधिकरणतामाश्रित्याह ३ अवयवाः ४ भावमलनिदानत्वात् ५ आदिना ज्ञाननिर्जरादिग्रहः ६ विशेषनाम्नां कारणतायै, भादिना जिनेन्द्रादिः ७ सम्यग्दर्शनादेः प्रबलकारणत्वात् शय्यम्भवादिवत् ८ 'इमेणं सरीरसमुस्सएणं जिणदिद्वेणं भावेणं आवरसत्ति पर्य सेकाले सिक्खिस्स न ताव सिक्खति' इति अनुयोगद्वारचचनात् ९ शाखा दृष्ट्वा वा १० लिष्टस्याभावात्. ११ ज्ञानचारित्रोपयोगग्रहः १२ 'कपपंचनमुकारस्स दिन्ति सामाइयाइयं विहिणा' इतिवचनात्सूत्रापेक्षं, १३ अनुयोगापेक्षं, नम्चनुयोगस्यैकदेशत्वा १४ कर्तृतामापन्नाः १५ दिव्वे तूरसमुभो' इति वचनात् क्रियाविशिष्ट इत्यध्याहार्यमन्यथा नामनन्दीखापतेः तिडिमा १४ सदुपयुक्तः १-३-४.
Education International
ज्ञानस्य आभिनिबोधिक आदि पञ्च प्रकारा:
For Pasta Use Only
~16~