________________
आगम
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (मूलं+नियुक्ति:+वृत्तिः) अध्ययनं [9], मूलं [-] / [गाथा-], नियुक्ति: [१४४६] भाष्यं [२३१],
(४०)
आवश्यक हारिभद्रीया
-%
प्रत
6
॥७६९॥
याह चोदकः-'दुहओऽणंतररहिया दुहत्ति वर्तमानभावस्थितस्य उभयत एध्यकालेऽती तकाले च अणंतररहियत्ति अन- कायोत्सर्गन्तरौ एष्यातीतौ अनन्तरौ च तौरहितौ च वर्तमानभवभावेनेति प्रकरणादू गम्यते अनन्तररहितौ तावपि 'जइ'त्ति यदि तस्यो- निक्षेपः च्यते 'एवं तो भवा अणंतगुण'त्ति एवं सति ततो भवा अनन्तगुणाः, तद्भवद्वयव्यतिरिक्ता वर्तमानभवभावेन रहिता एथ्या अतिक्रान्ताश्च तेऽप्युग्येरंस्ततश्च तदपेक्षयापि द्रव्यत्वकल्पना स्यात्, अधोच्येत-भवत्वेवमेव का नो हानिरिति ?, उच्यते, एकस्य-पुरुषादेरेककाले-पुरुषादिकाले भवा न युज्यन्ते-न घटन्ते अनेकेन्बय इति गाथाथैः ॥१४३९॥ इत्थं चोदकेनोक्ते ।। गुरुराह-'दुहओऽणतरभवियं"दुहउ'त्ति वर्तमानभवे वर्तमानस्य उभयतः एष्येऽतीते चानन्तरभविक,पुरस्कृतपश्चात्कृतभव-18 सम्बन्धीत्युक्तं भवति,यथा तिष्ठति आयुष्कमेव तुशब्दस्यावधारणार्थत्वात्,न शेषं कर्म विवक्षितं यद् बदमयं गाथार्थः॥१४४०॥ पुरस्कृतभवसम्बन्धि त्रिभागावशेषायुष्कः सामान्येन तस्मिन्नेव भवे वर्तमानो बनाति, पश्चात्कृतसम्बन्धि पुनस्तस्मिन् व भवे वेदयति । अतिप्रसङ्गानिवृत्त्यर्थमाह-होजियरेसुवि जइ तं दवभवा होज ता तेऽवि' भवेत् इतरेष्वपि-प्रभूतेष्वतीतेषु।।
यद् बद्धमनागतेषु च यद् भोक्ष्यते यदि तस्मिन्नेव भवे वर्तमानस्य द्रव्यभवा भवेरंस्ततस्तेऽपि, तदायुष्कर्मसम्बन्धादिति साहदयं, न चैतदस्ति, तस्मादसच्चोदकवचनमिति गाधार्थः॥१४४१॥ अस्यैवार्थस्य प्रसाधकं लोकप्रतीतं निदर्शनमभिधातुकाम |
आह–'संझासु दोसु सूरो' सन्ध्या च सम्ध्या च सन्ध्ये तयोः सन्ध्ययोर्द्वयोः प्रत्यूषप्रदोषप्रतिबद्धयोः सूर्य-आदित्यः अदृश्य-1811७६९॥ मानोऽपि-अनुपलभ्यमानोऽपि प्रापणीयं-प्राप्यं समतिकान्तं-समतीतं च यथाऽवभासते-प्रकाशयति क्षेत्रं, तद्यथा-प्रत्युष|सन्ध्यायां पूर्वविदेह भरतं च, प्रदोषसन्ध्यायां तु भरतमपरविदेहं च, तथैव-यथा सूर्यः इदमपि प्रक्रान्त ज्ञातव्य-विज्ञे-1
दीप अनुक्रम
[३६..]
-
%
C46
--
HINDraryom
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [४०], मूलसूत्र - [१] “आवश्यक" मूलं एवं हरिभद्रसूरि-रचित वृत्ति:
~1540~