________________
आगम
(१६)
प्रत
सूत्रांक
[२१]
दीप
अनुक्रम
[३१]
सूर्यप्रज्ञप्ति” - उपांगसूत्र - ५ ( मूलं + वृत्ति:)
प्राभृतप्राभृत [१]
मूलं [२१]
प्राभृत [२], मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित. आगमसूत्र [ १६ ], उपांग सूत्र [५] "सूर्यप्रज्ञप्ति" मूलं एवं मलयगिरि प्रणीत वृत्तिः
जंबुद्दीवभागाईं तिरियं करेंति २ सा पुरत्थमपचत्थिमाई जंबुद्दीवभागाई तामेव रातो, ते णं इमाई पुरच्छिमपचत्थिमाई जंबुद्दीवभागाई तिरियं करेंति २ सा दाहिणुत्तराई जंबुद्दीषभागाई तामेव रातो, ते पं इमाई दाहिणुत्तराई पुरच्छिमपथत्थिमाणि य जंबुद्दीवभागाई तिरियं करेति २ ता जंबुद्दीवरस २ पाईणपडियायत ओदीणदाहिणाययाए जीवाए मंडलं चडवीसेणं सतेणं ऐसा दाहिणपुरच्छिमिल्स उत्तरपञ्चत्थिमिल्लेसि य च भागमंडलंसि इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए बहुसमरमणिजातो भूमिभागातो अट्ठ जोयणसयाई उन्हं उप्पइत्ता, एत्थ णं पादो दुवे सूरिया आगासंसि उत्तिद्वंति (सूत्रं २१) ॥ वितीयस्स पढमं ॥ १ ॥
'ता कहूँ तेरच्छगई' इत्यादि, अस्त्यन्यदपि प्रभूतं प्रष्टर्व्य परं एतावदेव तावत्पृच्छामि कथं 'ते' त्वया भगवन् ! सूर्यस्य तिर्यग्गतिः- तिर्यक्परिभ्रमणमाख्याता इति वदेत्, एवमुक्ते भगवान् एतद्विषयपरतीर्थिकप्रतिपत्तिमिथ्या भावो पदर्शनार्थ प्रथमतस्ता एव प्रतिपत्तीरुपन्यस्यति - 'तत्थ खलु' इत्यादि, तत्र तस्यां सूर्यस्य तिर्यग्गतौ तिर्यग्गतिविष ये खल्विमा - वक्ष्यमाणस्वरूपा अष्टौ प्रतिपत्तयः-परतीर्थिकाभ्युपगमरूपाः प्रज्ञष्ठाः, ता एव क्रमेणाह - 'तत्थेगे' इत्यादि, तत्र तेषामष्टानां परतीर्थिकानां मध्ये एके परतीर्थिका एवमाहुः, 'ता' इति पूर्ववत् पौरस्त्यालोकान्तादूर्ध्वमिति गम्यते, पूर्वस्यां दिशीति भावार्थ:, प्रातः- प्रभातसमये मरीचि :- मरीचिसङ्घातः किरणसङ्घात इत्यर्थः, आकाशे उत्तिष्ठति उत्प द्यते, एतेन एतदुक्तं भवति नैतद्विमानं नापि रथो नापि कोऽपि देवतारूपः सूर्यः किन्तु किरणसङ्गात एष वर्चुलगोलाकारो लोकानुभावात्प्रतिदिवस पूर्वस्यां दिशि प्रातराकाशे समुत्पद्यते, यतः सर्वत्र प्रकाशः प्रसरमधिरोहति, स इत्थंभूतो
Education Internation
For Parts Only
~96~