________________
आगम
(१४)
प्रत
सूत्रांक
[१८०]
दीप
अनुक्रम
[ २८९
-२९१]
“जीवाजीवाभिगम” - उपांगसूत्र - ३ ( मूलं + वृत्ति:)
-
प्रतिपत्ति: [३], मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित
श्रीजीवाजीवाभि०
मलयगि रीयावृत्तिः ४
॥ ३५१ ॥
उद्देशकः [(द्विप्-समुद्र)],
मूलं [१८० ]
आगमसूत्र [१४], उपांग सूत्र [३] "जीवाजीवभिगम" मूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्तिः
पाठसिद्धं सर्वत्र सङ्ख्यतयाऽभिधानात् || 'वरुणवरणं दीवमित्यादि, वरुणवरमिति पूर्ववत्, वरुणोदः समुद्रो वृत्तो वलयाकार संस्थानसंस्थितः सर्वतः समन्तात्संपरिक्षिप्य तिष्ठति, यथैव पुष्करोदसमुद्रस्य वक्तव्यता तथैवास्यापि यावज्जीवोपपातसूत्रद्वयम् ॥ सम्प्रति नामनियन्धनमभिधित्सुराह - 'से केणट्टेण' मित्यादि, अथ केनार्थेन भदन्त ! एवमुच्यते वरुणोः समुद्रः समुद्रः ? इति, भगवानाह गौतम ! वरुणोदस्य समुद्रस्योदकं सा लोकप्रसिद्धा यथा नाम 'चन्द्रप्रभेति वा' चन्द्रस्येव प्रभा-आकारो यस्याः सा चन्द्रप्रभा-सुराविशेषः, इतिशब्द उपमाभूतवस्तुपरिसमातियोतकः, वाशब्दः समुच्चये, एवमन्यत्रापि मणिशलाकेच मणिशलाका वरं च तत्सी च २ वरा चासौ वारुणी च वरवारुणी, घातकीपत्ररससार आसवः पत्रासत्रः, एवं पुष्पासवः फलासवश्च परिभावनीयः, चोयो- गन्धद्रव्यं तत्सारः आसवश्चोयासवः, मधुमेरको लोकादवसातत्र्यौ (मद्य) विशेषौ जातिपुष्पवासिता प्रसन्ना जातिप्रसन्ना, मूलदलखर्जूरसार आसवः खर्जूरसारः, मृद्वीका - द्राक्षा तत्सारनिष्पन्न आसवो मृद्वीकासार: 'कापिशयनं' मद्यविशेषः सुपक्कः-सुपरिपाका गतो यः क्षोदरस- इक्षुरसतन्निष्पन्न आसवः सुपकेभ्रुरसः, अष्टवारपिष्टप्रदाननिष्पन्ना अपिष्ठनिष्ठिता जम्बूफलकालिवरप्रसन्ना सुराविशेषः, उत्कर्षेण मदं प्राप्त उत्कर्षमदप्राप्ता 'अमला' आस्वादनीया 'मांसला' बहला 'पेसा' मनोज्ञा ईषद् ओष्ठमबलस्वते - ततः परमतिप्रकृष्टास्वादगुणरसोपेतत्वान् झटिति परतः प्रयाति ईपदोष्ठावलम्बिनी, तथा ईपत्ताम्राक्षिकरणी तथा ईषत् - म नागू व्यवच्छेदे पानोत्तरकालं कटुका तीक्ष्णेति भाव: एलापवृहद्रव्यसमायोगान, तथा वर्णेनातिशायिना एवं गन्धेन स्पर्शेनोपता 'आस्वादनीया' महतामन्यास्वादयितुं योग्या 'विस्वादनीया' विशेषत आस्वादयितुं योग्या अतिपरमास्वादनीयरसोपेतखानू, दीपयति जाठराग्निमिति दीपनीया 'कुद्वहल' मिति वचनात्कर्त्तर्यनीयप्रत्ययः एवं मदयतीति मदनीया - मन्मथजननी बृहतीति मुंह
For P&Praise Cnly
३ प्रतिपत्ती
पुष्करवारुणाः उद्देश: २
सू० १८०
अत्र मूल-संपादने शिर्षक-स्थाने एका स्खलना वर्तते द्विप्-समुद्राधिकारः एक एव वर्तते, तत् कारणात् उद्देश:- '२' अत्र २ इति निरर्थकम्
~705~
।। ३५१ ।।