________________
आगम
(१४)
प्रत
सूत्रांक
[१५६ ]
दीप
अनुक्रम
[२०२]
“जीवाजीवाभिगम” - उपांगसूत्र - ३ ( मूलं + वृत्ति:)
-
प्रतिपत्तिः [3],
उद्देशक: [(द्विप्-समुद्र)],
मूलं [१५६]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [१४], उपांग सूत्र [३] "जीवाजीवाभिगम" मूलं एवं मलयगिरि प्रणीत वृत्तिः
जी० ५२
क्षुल्लकपातालकलशसहस्राणि, अष्टौ च पातालकलशशवानि-लकपातालकलशशतानि 'चतुरशीतानि' चतुरशीत्यधिकानि भवन्तीत्याख्यातं मया शेपेच तीर्थकृद्भिः उक्तथा" अनेवि य पायाला खुड्डालंजरगसंठिया लबणे । अट्ठसया चुलसीया सत्त सहस्सा य सव्वेषि ॥ १ ॥ पायालाण विभागा सम्याणवि तिन्नि तिनि विनेया । हेमिभागे वाक मझे वाऊ य उदगं च ।। २ ।। वरिं उदगं भणियं पढमगवीयसु बाउ संखुभिओ । उ बाम उदगं परिवइ जलनिही खुभिभो ॥ ३ ॥” 'तेसि ण'मित्यादि, तेषां 'कपातालानां' कपातालकलशानां महापातालानां चाधतनमध्येषु त्रिभागेषु तथाजगत्स्थितिस्वाभाय्यात् प्रतिदिवसं द्विकृत्वस्तत्रापि चतुर्दश्यादिपु तिथिष्वतिरेकेण 'बहवः' अतिप्रभूताः 'उदाराः' ऊर्द्धगमनस्वभावाः प्रचलशक्तयश्च उत्- प्राबल्येन आरो येषां 4 ते उदारा इति व्युत्पत्तेः, 'वाता:' वायवः 'संस्विद्यन्ते' उत्पन्यभिमुखीभवन्ति ततः क्षणानन्तरं 'संमूर्च्छन्ति' संमूर्च्छजम्मना लब्धामलामा भवन्ति तत: 'चलन्ति कम्पन्ते यातानां चलनस्वभावात् ततः 'घट्टन्ते' परस्परं सङ्घट्टमाप्नुवन्ति, तदनन्तरं 'क्षुभ्यन्ते' जातमहाद्भुतशक्तिकाः सन्त ऊर्द्धमितस्ततो विप्रसरन्ति ततः 'उदीरयन्ति' अन्यान् वातान् जलमपि चोन् प्रायस्येन प्रेर यन्ति तं तं देशकालोचितं मन्दं सीव्रं मध्यमं वा भावं परिणामं 'परिणमन्ति' धातूनामनेकार्थलात् प्रपद्यन्ते । 'जया णं तेसिं खुड्डा| पायालाणमित्यादि सुगमं भावितत्वात् तथा ण'मित्यादि, तदा णमिति वाक्यालङ्कारे 'तद्' उदकम् 'उन्नामिज्जते' उन्नाम्यते
१] अन्येऽपि च पाता कलशाः थुङ्गारशरसंस्थिता रूपणे अष्ट शतानि चतुरशीतीनि सप्त सहस्राणि च सर्वेऽपि ॥ १ ॥ पातालानां विभागः सर्वपामपि त्रयस्त्रयो विज्ञेषाः । अधस्तनभागे दायुः, मध्ये वायुध उदकं च ॥ २ ॥ उपरितनभागे उदकं भणितं प्रथमद्वितीययोः वायुः संक्षुभित ऊ बामयति (निष्काश यति उदकं परिवर्द्धते जलनिधिः क्षुभिः ॥ ३ ॥
For P&Pase City
~616~
