________________
आगम
(१४)
“जीवाजीवाभिगम" - उपांगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति:) प्रतिपत्ति : [३], ----- ------------- उद्देशक: [(द्विप्-समुद्र)], -------- मुलं [१२६] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [१४], उपांग सूत्र - [३] "जीवाजीवाभिगम" मूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्ति:
-
प्रत सूत्रांक [१२६]
-
-
-*-
-
धनषण्डोऽवभासते इति, तथा एते कृष्णनीलहरितवर्णा यथा (तः) स्वस्मिन् रूपेऽत्यर्थमुरकटाः सिग्धा भण्यन्ते सीमाश्च सतस्तद्योगाद्वनखण्डोऽपि स्निग्धस्तीत्रश्वोक्तः, न चैतदुपचारमात्रं, किन्तु तथा प्रतिभासोऽपि तत उर्फ स्निग्धावभासस्तीबावभास इति, इहावभासो भ्रान्तोऽपि भवति यथा मरुमरीचिकामु जलावभासः ततो नावभासमात्रोपदर्शनेन यथाऽवस्थितं वस्तुस्वरूपमुक्तं वर्णितं भवति किन्तु | यथाखरूपप्रतिपादनेन ततः कृष्णलादीनां तथास्यरूपप्रतिपादनार्थमनुवादपुरस्सरं विशेषणान्तरमाह-'किण्हे किण्हच्छाये' इत्यादि, | कृष्णो बनखण्डः, कुत: ? इत्याह-कृष्णच्छाय:, 'निमित्त कारणहेतुपु सर्वासां विभक्तीनां पायो दर्शन'मितिवचनाद्वेतौ प्रथमा, ततोऽ-17 यमर्थ:-यस्मात् कृष्णा छाया-आकारः सर्वाविसंवादितया तस्य तस्माकृष्णः, एतदुकं भवति-सर्वाविसंवादितथा तन्न कृष्ण आकार उपलभ्यते, न च भ्रान्तापभाससंपादितसत्ताक: सर्वाचिसंवादी भवति, ततस्तत्ववृत्या स कृष्णो न धान्तावभासमात्रयवस्थापित इति, एवं नीलो नीलच्छाय इत्याद्यपि भावनीयं, नवरं शीत: शीतच्छाय इत्यत्र छायाशब्द आवपप्रतिपक्षवस्तुवाची द्रष्टव्यः, 'घणकडिय|डच्छाए' इति यह शरीरस्य मध्यभागे कटिस्ततोऽन्यस्यापि मध्यभाग: कटिरिव कटिरित्युच्यते, कटितटमित्र कटितटं घना-अन्यान्यशाखाप्रशाखानुप्रवेशतो निविडा कटितटे-मध्यभागे छाया यस्य स घनकटितटलछायः, मध्यभागे निविडतरपछाय इत्यर्थः, कचित्पाठः 'घनकडियकडच्छाए' इति, तत्रायमर्थ:-कटः सजादोऽस्पति कटितः फटान्तरेणोपरि आवृत इत्यर्थः कटितश्चासौ कटच | कदितकटः धना-निविडा कटितकटस्वाधोभूमौ छाया यस्य स घनकटित कट-छायः अत एव रम्यो-रमणीयः, तथा महान्-जलभारावनतः प्राथूटकालभाषी मेघनिकुरम्बो-गोषसमूहतं भूतो-गुणैः प्राप्तो महामेघनिकुरम्यभूत: महामेघवृन्दोपम इत्यर्थः । 'ते णं | पायवा' इत्यादि, 'ते' वनपण्डान्तर्गताः पादपा 'मूलवन्तः' मूखानि प्रभूतानि दूरावगाढानि च सन्त्येषामिति मूलवन्तः, कन्य एपा-|
-
-
*
दीप अनुक्रम [१६४]
C
-
MRP
*
X.
Jansar
~376~