________________
आगम
(१४)
“जीवाजीवाभिगम" - उपांगसूत्र-३ (मूलं+वृत्ति:) प्रतिपत्ति : [३], ----- ------------ उद्देशक: [(मनुष्य)], --------- --------- मूलं [१०५-१०६] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [१४], उपांग सूत्र - [३] "जीवाजीवाभिगम" मूलं एवं मलयगिरि-प्रणीत वृत्ति:
प्रत सूत्रांक [१०५-१०६]
इत्यादि, क भदन्त ! संमूच्छिममनुष्याः संमूर्च्छन्ति ?, भगवानाह-अन्तर्मनुष्यक्षेत्रे इत्यादि सूत्रं प्राग्वद्भावनीयं यावत् अंतोमुहुत्तद्धाउया चेत्र कालं पकरेंति, उपसंहारमाह-'सेतं समुच्छिममणुस्सा' । सम्प्रति गर्भव्युत्क्रान्तिकमनुष्यप्रतिपादनार्थमाह
से किं तं गम्भवतियमणुस्सा?, २ तिविधा पण्णत्ता, तंजहा-कम्मभूमगा अकम्मभूमगा अंतरदीवगा ।। (मु०१०७) से किं तं अंतरदीवगा?, २ अट्ठावीसतिविधा पण्णत्ता, तंजहा-एगुरूया आभासिता साणिया णांगोली हपकण्णगा० आयंसमुहा० आसमुहा० आसकण्णा
उक्कामुहा० घणदंता जाव सुद्धदंता ॥ (सू०१०८) | 'से किं तमित्यादि, अथ के ते गर्भव्युत्कान्तिकमनुष्या:?, सूरिराह-गर्भव्युत्क्रान्ति कमनुष्यात्रिविधाः प्रज्ञमास्तद्यथा-कर्मभूमका अकर्मभूमका आन्तरद्वीपकाः, तत्र 'अत्यनानुपूळपीति न्यायप्रदर्शनार्थमान्तरद्वीपकप्रतिपादनार्थमाह-'से किं तमित्यादि, अथ के ते आन्तरद्वीपका: ?, लवणसमुद्रमध्ये अन्तरे अन्तरे द्वीपा अन्तरद्वीपा अन्तरद्वीपेषु भवा आन्तरद्वीपका:, 'राष्ट्रभ्यः' इपि बुञ् , सूरिराह-आन्तरद्वीपका अष्टाविंशतिविधा: प्रज्ञप्ताः, तानेव तयथेत्यादिना नामयाहमुपदर्शयति-एकोरुकाः १ आभाषिका: २ | वैपाणिकाः ३ नागोलिकाः ४ हयकर्णाः ५ गजकर्णाः ६ गोकर्णाः ७ शप्कुलीकर्णा: ८ आदर्शगुखाः ९ मेण्ड मुखाः १० अयोमुखा: ११ | गोमुखा: १२ अश्वमुखाः १३ हस्तिमुखा: १४ सिंहमुखाः १५ व्याघ्रमुखा: १६ अश्वकर्गाः १७ सिंहकर्णाः १८ अकर्णा: १५ कर्णप्रावरणा: २० उल्फामुखाः २१ मेघमुखाः २२ विद्युहन्ता: २३ विद्युजिहाः २४ घनदन्ताः २५ लष्ठदन्ताः २६ गृढदन्ताः २७
KAMAKASOOCAKACE-NCRAA
दीप अनुक्रम [१४०-१४१]
| अन्तविपानाम् मनुष्याणाम् २८-भेदा: एवं अन्तविपानाम् वर्णनं
~290~
