________________
आगम
(०५)
"भगवती”- अंगसूत्र-५ (मूलं वृत्ति:)
शतक [१०], वर्ग -1, अंतर्-शतक [-], उद्देशक [१], मूलं [३९४] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [०५], अंग सूत्र - [०५] "भगवती मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
[३९४]
गाथा
व्याख्या- जाव अणिदियाणं, जे अजीवा ते दुविहा पन्नत्ता, तंजहा-रूविअजीवा य अरूवीअजीवा य जे रुवी अजीवा |१० शतके प्रज्ञप्तिः
ते चउबिहा पन्नत्ता, तंजहा-खंधा जाव परमाणुपोग्गला ४, जे अरूवी अजीवा ते सत्तविहा पन्नत्ता, तंजहाअभवदेवी
| उद्देशः१
दिगादौ या वृत्तिानो धम्मत्थिकाए धम्मस्थिकायस्स देसे धम्मत्विकायस्स पएसा एवं अधम्मत्धिकायस्सवि जाव आगास
ट्र जीवादिः थिकायस्स पएसा अद्धासमए । विदिसासु नस्थि जीवा देसे भंगो य होइ सवत्थ । जमा णं भंते ! दिसा || ४९३॥
सू३९४ किंजीवा जहा इंदा तहेव निरवसेसा नेरई य जहा अग्गेयी वारुणी जहा इंदा वायवा जहा अग्गेयी सोमा ||४|| जहा इंदा ईसाणी जहा अग्गेयी, विमलाए जीवा जहा अग्गेयी, अजीवा जहा इंदा, एवं तमाएवि, नवरं अरूवी छबिहा अद्धासमयो न भन्नति ॥ (सूत्रं ३९४)
'किमियं भंते ! पाईणत्ति पवुच्चइत्ति किमेतद्वस्तु यत् प्रागेव प्राचीनं दिगविवक्षायां 'प्राची वा प्राची पूर्वेति प्रोच्यते, उत्तरं तु जीवाश्चैव अजीवाश्चैव, जीवा-जीवरूपा प्राची, तत्र जीचा एकेन्द्रियादयः अजीवास्तु-धर्मास्तिकाया[दिदेशादयः, इदमुक्तं भवति-पाच्या दिशि जीया अजीवाश्च सन्तीति । इदे'त्यादि, इन्द्रो देवता यस्याः सैन्द्री 'अग्नि
देवता यस्याः साऽऽग्नेयी, एवं यमो देवता, याम्या नितिर्देवता नैर्ऋती वरुणो देवता वारुणी वायुर्देवता वायव्या सोम- ॥४९शा || देवता सौम्या ईशानदेवता ऐशानी विमलतया विमला तमा-रात्रिस्तदाकारत्वात्तमाऽन्धकारेत्यर्थः, अत्र ऐन्द्री पूर्वा शेषाः||DI क्रमेण, विमला तू तमा पुनरधोदिगिति, इह च दिशःशकटोद्धिसंस्थिताः विदिशस्तु मुक्तावल्याकाराः अध्वोंधोदिशी च
दीप अनुक्रम [४७४-४७५]
5
~991~