________________
आगम (०५)
"भगवती”- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:)
शतक [६], वर्ग [-1, अंतर्-शतक [-], उद्देशक [४], मूलं [२३९] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [०५], अंग सूत्र - [०५] "भगवती मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत सूत्रांक [२३९]]
गाथा
दीप अनुक्रम
व्याख्या- स्योत्पत्तौ तत्प्राथम्ये सप्रदेशाश्चाप्रदेशश्चेति स्यात् , बहूनामुत्पत्तिप्राथम्ये तु सप्रदेशाश्चाप्रदेशाश्चेति स्यात् , तदेवं भङ्गकत्रय- ॥ ६ शतके प्रज्ञप्तिमा |मिति, एवं सर्वपदेषु, केवलमेतयोर्दण्डकयोरेकेन्द्रियविकलेन्द्रियसिद्धपदानि न वाच्यानि, तेषु सज्ञिविशेषणस्थासम्भवादिति, उद्देशा४ अभयदेवी- 'असन्नीहिं'इत्यादि, अयमर्थः-असजिषु-असज्ञिविषये द्वितीयदण्डके पृथिव्यादिपदानि वर्जयित्वा भङ्गकत्रयं पाग Kजीवादीनां या वृत्तिः ||
दर्शितमेव वाच्यं, पृथिव्यादिपदेषु हि सप्रदेशाश्चाप्रदेशाश्चेत्येक एव, सदा बहूनामुत्पत्त्या तेषामप्रदेशबहुत्वस्यापि सम्भ- सप्रदेशत्वा॥२६॥ वात् , नैरयिकादीनां च व्यन्तरान्तानां सज्ञिनामप्यसजित्वमसज्ञिभ्य उत्पादातभावतयाऽवसेयं, तथा नैरयिकादि
दिसूर३९ प्वसज्ञित्वस्य कादाचित्कत्वेनैकत्वबहुत्वसम्भवात्पद् भङ्गा भवन्ति, ते च दर्शिता एव, एतदेवाह-'नेरहयदेवमणुए | |इत्यादि, ज्योतिष्कवैमानिकसिद्धास्तुनवाच्यास्तेषामसम्जित्वस्यासम्भवात्, तथा नोसज्ञिनोअसज्ञिविशेषणदण्डकयोड़ि|तीयदण्डके जीवमनुजसिद्धपदेषूक्तरूपं भङ्गकत्रयं भवति, तेषु बहूनामवस्थितानां लाभादुत्पद्यमानानां चैकादीनां सम्भवादिति, एतयोष दण्डकयो वमनुजसिद्धपदान्येव भवन्ति, नारकादिपदानां नोसम्झीनोअसज्ञीतिविशेषणस्याघटनादिति, सलेश्यदण्डकराये औधिकदण्डकवज्जीवनारकादयो वाच्याः, सलेश्यतायां जीवत्ववदनादित्वेन विशेषानुत्पादकत्वात् || केवलं सिद्धपदं नाधीयते, सिद्धानामले इयत्वादिति, कृष्णलेश्या नीललेश्या: कापोतलेश्याश्च जीवनारकादयः प्रत्येकं || दण्डकद्वयेनाहारकजीवादिवदुपयुज्य वाच्या, केवलं यस्य जीवनारकादेरेताः सन्ति स एव वाच्यः, एतदेवाह-'कण्ह-IC लेसे'त्यादि, एताश्च ज्योतिष्कबैमानिकानां न भवन्ति सिद्धानां तु सर्वा न भवन्तीति तेजोलेश्याद्वितीयदण्डके जीवा- ॥२२॥ | दिपदेषु त एव त्रयो भङ्गाः पृथिव्यवनस्पतिषु पुनः षड् भङ्गाः, यत एतेषु तेजोलेश्या एकादयो देवाः पूर्वत्पिन्ना उत्प
[२८६
-२८७]]
~529~