________________
आगम
(०५)
"भगवती'- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) शतक [१४], वर्ग [-], अंतर्-शतक [-], उद्देशक [२], मूलं [५०३-५०४] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [०५], अंग सूत्र - [०५] "भगवती मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
[५०३
-५०४]
दीप अनुक्रम [६००-६०१]
व्याख्या- भवत्यनन्तसंसारकारणत्वात् , संसारस्य च दुःखवेदनस्वभावत्वात् , इतरस्तु सुखवेदनतर एक, एकभविकत्वादिति, १४ शतके प्रज्ञाप्त तथा मोहजोन्माद इतरापेक्षया दुःखविमोचनतरों भवति, विद्यामन्नतन्त्रदेवानुग्रहवतामपि वार्तिकानों तस्यांसाध्य- २ उद्देशः अभयदेवी
दियक्षावेशमो वात, इतरस्तु सुखविमोचनतर एव भवति यन्त्रमात्रेणापि तस्य निग्रहीतुं शक्यत्वादिति, आह च-"सर्वज्ञमन्त्रवा-16)
होन्मादौ द्यपि यस्य न सर्वस्य निग्रहे शक्तः । मिथ्यामोहोन्मादः स केन किल कथ्यतां तुल्यः ॥१॥" इदं च द्वयमपि चतुर्विंश
दिसू ५०३ ॥३५॥ तिदण्डके योजयन्नाह-नेरायाण मित्यादि, 'पुढविकाइयाण'मित्यादी यदुकं 'जहा नेरदयार्ण'ति तेन 'देवै वा से जिनजन्मा
असुभे पोग्गले पक्खिवेज्जा' इत्येतद् यक्षावेशे पृथिव्यादिसूत्रेषु अध्यापित, 'वाणमंतरे'त्यादौ तु यदुक्तं 'जहा असुर- 3 दो वृष्टिः कुमाराणं ति तेन यक्षावेश एच ब्यन्तरादिसूत्रेषु 'देवे वा से महड्डियतराए'इत्येतदध्यापितं, मोहोन्मादालापकस्तु
दसू ५०४ सर्वसूबेषु समान इति ॥ अनन्तरं वैमानिकदेवानां मोहनीयोन्मादलक्षणः क्रियाविशेष उक्तः, अध वृष्टिकार्यकरणरूपं तमेव देवेन्द्रादिदेवानां दर्शयन् प्रस्तावनापूर्वकमाह-अस्थि ण'मित्यादि, 'अस्थिति अस्त्येतत् 'पज्जन्नेत्ति पर्जन्यः 'कालकासि'त्ति काले-मावृषि वर्षतीत्येवंशीलः कालवर्षी, अथवा कालश्चासौ वर्षी चेति कालवर्षी, 'वृष्टिकार्य' प्रवर्षणतो जल-1|| र समूह प्रकरोति प्रवर्षतीत्यर्थः, इह स्थाने शकोऽपि तं प्रकरोतीति दृश्य, तत्र च पर्जन्यस्य प्रवर्षणक्रियायां तत्स्वाभाव्यतालक्षणो विधिः प्रतीत एव, शक्रप्रवर्षणक्रियाविधिस्त्वप्रतीत इति तं दर्शयन्नाह-'जाहे'इत्यादि, अथवा पर्जन्य इन्द्र एवी
६ ॥६३५॥ यते, स च कालवर्षी काले-जिनजन्मादिमहादी वर्षतीतिकृत्वा, 'जाहे णति यदा 'से कहामियाणि पकरेहति स
~ 1275~
