________________
आगम
(०५)
प्रत
सूत्रांक
[३७]
दीप
अनुक्रम
[४५]
““भगवती”- अंगसूत्र-५ (मूलं + वृत्तिः)
शतक [१], वर्ग [-], अंतर् शतक [-], उद्देशक [३], मूलं [३७] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित
व्याख्या
प्रज्ञप्तिः अभयदेवीया वृत्तिः १
॥ ६० ॥
Jan Eucator
आगमसूत्र - [०५], अंग सूत्र [०५] "भगवती मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्तिः
मोहनीयस्यावेदन संभावनार्थः, ते च शाक्यादयोऽपि भवन्तीत्याह - 'निर्ग्रन्थाः' सबाह्याभ्यन्तरमन्थान्निर्गताः साधव इत्यर्थः, 'गाणंतरेहिं'ति एकस्माज्ज्ञानादन्यानि ज्ञानानि ज्ञानान्तराणि तैर्ज्ञानविशेषैर्ज्ञानविशेषेषु वा शङ्किता इत्यादिभिः संबन्धः, एवं सर्वत्र तेषु चैवं शङ्कादयः स्युः- यदि नाम परमाण्वादिसकलरूपिद्रव्यावसानविषयग्राहकत्वेन सङ्ख्यातीतरूपा |ण्यवधिज्ञानानि सन्ति तत्किमपरेण मनःपर्यायज्ञानेन ?, तद्विषयभूतानां मनोद्रव्याणामवधिनैव दृष्टत्वात् उच्यते चागमे मनःपर्यायज्ञानमिति किमत्र तत्त्वमिति ज्ञानतः शङ्का, इह समाधिः- यद्यपि मनोविषयमप्यवधिज्ञानमस्ति तथाऽपि | न मनःपर्यायज्ञानमवधावन्तर्भवति, भिन्नस्वभावत्वात् तथाहि मनःपर्यायज्ञानं मनोमात्रद्रव्यग्राहकमेवादर्शनपूर्वकं च, | अवधिज्ञानं तु किञ्चिन्मनोव्यतिरिक्तद्रव्यग्राहकं किञ्चिचोभयग्राहकं दर्शनपूर्वकं च न तु केवलमनोद्रव्यग्राहकम् इत्यादि बहु वक्तव्यमतोऽवधिज्ञानातिरिक्तं भवति मनःपर्यायज्ञानमिति । तथा दर्शनं - सामान्यबोधः, तत्र यदि नामेन्द्रियानिकेन्द्रियनिमित्तः सामान्यार्थविषयो बोधो दर्शनं तदा किमेकश्चक्षुर्दर्शनमन्यस्त्वचक्षुर्दर्शनम्, अथेन्द्रियानिन्द्रियभेदाद् भेदस्तदा चक्षुष इव श्रोत्रादीनामपि दर्शनभावात् षडिन्द्रियनोइन्द्रियजानि दर्शनानि स्युर्न द्वे एवेति, अत्र समाधिः- सामान्यविशेषात्मकत्वाद्वस्तुनः क्वचिद्विशेषतस्तन्निर्देशः क्वचिच्च सामान्यतः, तत्र चक्षुर्दर्शनमिति विशेषतः अचक्षुर्दर्शनमिति च सामान्यतः यच्च प्रकारान्तरेणापि निर्देशस्य सम्भवे चक्षुर्दर्शनमचक्षुर्दर्शनं चेत्युकं तदिन्द्रियाणामप्राप्त कारित्यप्राप्तकारिवविभागात्, मनसत्व प्राप्तकारित्वेऽपि प्राप्तकारीन्द्रियवर्गस्य तदनुसरणीयस्य बहुत्वात्तद्दर्शनस्याचक्षुर्दर्शनशब्देन ग्रहण
कांक्षा- मोहनियस्य वेदनं
For Pasta Lise Only
~126~
१ शके उद्देशः क श्रमणार्ना काङ्क्षामोहनीयवेद
नम् सू ३७
॥ ६० ॥
nary org