________________
आगम (०५)
"भगवती”- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्ति:) शतक [१२], वर्ग [-], अंतर्-शतक [-], उद्देशक [१०], मूलं [४६७-४६८] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित...........आगमसूत्र - [०५], अंग सूत्र - [०५] "भगवती मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्ति:
प्रत सूत्रांक [४६७-४६८]
CALSCRECAS
इंदिय जाय वेमाणियाणं जहा नेरइयाणं । आया भंते ! दंसणे अने दंसणे ? गोयमा !, आया नियम || दसणे दंसणेवि नियम आया । आया भंते ! नेर० दंसणे अन्ने नेरइयाणं दसणे , गोयमा ! आया नेरइ-15 याणं नियमा दंसणे दसणेवि से नियमं आया एवं जाव चेमा० निरंतर दंडओ ॥ (सूत्र ४६८)॥ | 'कइविहा ण'मिति, 'आय'त्ति अतति-सन्ततं गच्छति अपरापरान् स्वपरपर्यायानित्यात्मा, अथवा अतधातोर्ग६ मनार्थत्वेन ज्ञानार्थत्वादतति-सन्ततमवगच्छति उपयोगलक्षणत्वादित्यात्मा, प्राकृतत्वाच्च सूत्रे स्त्रीलिङ्गनिर्देशः, तस्य
चोपयोगलक्षणत्वात्सामान्येनेकविधवेऽप्युपाधिभेदादष्टधात्वं, तत्र 'दवियाय'त्ति द्रव्य-त्रिकालानुगाम्युपसर्जनीकृतकपायादिपर्यायं तद्रूप आत्मा द्रव्यात्मा सर्वेषां जीवानां, 'कसायाय'त्ति क्रोधादिकषायविशिष्ट आत्मा कषायात्मा अक्षीणानुपशान्तकपायाणां; 'जोगाय'त्ति योगा-मनःप्रभृतिव्यापारास्तत्प्रधान आत्मा योगात्मा योगवतामेव, 'उवओगायत्ति उपयोगः-साकारानाकारभेदस्तत्प्रधान आत्मा उपयोगारमा सिद्धसंसारिस्वरूपः सर्वजीवानां, अथवा विवक्षितवस्तूपयोगा|पेक्षयोपयोगात्मा, 'नाणाय'त्ति ज्ञानविशेषित उपसर्जनीकृतदर्शनादिरात्मा ज्ञानात्मा सम्यग्दृष्टेः, एवं दर्शनात्मादयोऽपि नवर दर्शनात्मा सर्वजीवानां, चारित्रारमा विरतानां, वीर्य-उत्थानादि तदात्मा सर्वसंसारिणामिति, उक्त-"जीवानां
१ यद्यपि प्रशमरतौ 'जीवाजीवानां द्रव्यात्मा सकषायिणां कषायात्मेति पाठः व्याख्याद्वये च तथैव विवरण तथैवोल्लेखोऽन्यत्रापि, तथापि अभियुक्तैरेष पाठोऽभिमतोऽन्न, न चाश लेखकदूषण, यतः प्रागत्रैव प्रतिपादने सर्वजीवानां द्रव्यात्मेति व्याख्यातमन्यथा व्याख्या-10 | स्वन् द्रव्यात्मा जीवाजीबानामिति, न चोच्यते सूत्रकृद्भिः कषायादिभिः सह वृत्तिता नियमः । जीवप्रकरणमनुसरद्भिस्त्यक्ता वाऽजीवा अभियुक्तैः स्युः।
SNESCORESCARROCES
TEACROSSSSSSSRORS
दीप अनुक्रम [५६०-५६१]
प्या०९९
Hinditaram.org
'आत्मा' शब्दस्य अर्थ एवं तस्य द्रव्यात्मा आदि अष्ट-भेदा:
~1182~