Aagam 03 STHAN Moolam evam Vrutti

SR No.: 004103
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Publication Year: 2014
Total Pages: 1059
Language: Prakrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari & agam_sthanang
File Size: 220 MB

Page 446

आगम
(०३)
प्रत
सूत्रांक
[२९६]
दीप
अनुक्रम [३१५]
श्रीस्थाना ज्ञसूत्रवृत्तिः
॥ २२९ ॥
“स्थान” - अंगसूत्र-३ ( मूलं + वृत्तिः) स्थान [४], उद्देशक [२],
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [०३], अंग सूत्र [०३]
उद्देशः २ प्रकृतिनः
न्धादि सू० २९६
काचनाकरणानामयोग्यत्वेन कर्म्मणोऽवस्थापनमुपशमनेति, उक्तं च- "ओवणवण संक्रमणाई च तिन्नि कर- २ ४ स्थाना० णाई” इति, उपशमनायां सन्तीति प्रक्रमः, तथा विविधैः प्रकारैः कर्म्मणां सत्तोदयक्षयक्षयोपशमोद्वर्त्तनापवर्त्तनादिभिरे तद्रूपतयेत्यर्थः, गिरिसरिदुपलन्यायेन द्रव्यक्षेत्रादिभिर्वा करणविशेषेण वाऽवस्थान्तरापादनं विपरिणामना, इह च विप४रिणामना बन्धनादिषु तदन्येष्वप्युदयादिष्वस्तीति सामान्यरूपत्वाद् भेदेनो केति । बन्धनोपक्रमो बन्धनकरणं चतुर्द्धा तत्र प्रकृतिबन्धनस्योपक्रमो जीवपरिणामो योगरूपः, तस्य प्रकृतिबन्धहेतुत्वादिति, स्थितिबन्धनस्यापि स एव, नवरं, कषायरूपः स्थितेः कषायहेतुकत्वादिति, अनुभागबन्धनोपक्रमोऽपि परिणाम एव, नवरं कषायरूपः, प्रदेशबन्धनोपकमस्तु स एव योगरूप इति, यत उक्तम्- "जोगा पयडिपएसं ठिइअणुभागं कसायओ कुणइ" इति, प्रकृत्यादिबन्धनानामारम्भा वा उपक्रमा इति, एवमन्यत्रापि । यन्मूलप्रकृतीनामुत्तरप्रकृतीनां वा दलिकं वीर्यविशेषेणाकृष्योदये दीयते सा प्रकृत्युदीरणेति, वीर्यादेव चाप्राप्तोदयया स्थित्या सहाप्राप्तोदया स्थितिरनुभूयते सा स्थित्युदीरणेति, तथैव प्राप्तोदयेन रसेन सहाप्राप्तोदयो रसो यो वेद्यते साऽनुभागोदीरणेति तथा प्राप्तोदयैर्नियतपरिमाण कर्मप्रदेशैः सहाप्राप्तोदयानां नियतपरिमाणानां कर्म्मप्रदेशानां यद्वेदनं सा प्रदेशोदीरणेति, इहापि कषाययोगरूपः परिणाम आरम्भो वोपक्रमार्थः, प्रकृत्युपशमनोपक्रमादयश्चत्वारोऽपि सामान्योपशमनोपक्रमानुसारेणावगन्तव्याः, प्रकृतिविपरिणामनोपक्रमाद| योऽपि सामान्यविपरिणामनोपक्रमलक्षणानुसारेणावबोद्धव्याः, उपक्रमस्तु प्रकृत्यादित्वेन पुद्गलानां परिणमनसमर्थं जी - ४ ॥ २२१ ॥
१] उद्वर्त्तनापवर्तन संक्रमणरूपाणि न त्रीणि करणानि ( देशोपशमनायां ). २ येणात् प्रकृतिप्रदेशौ स्थित्यनुभावी कषायतः करोति ।
For Pernal Use On
बन्ध, उदय, उदिरणा, उपशमन, उद्वर्तन, प्रकृति- स्थिति आदि विषयस्य व्याख्या
मूलं [२९६] "स्थान" मूलं एवं अभयदेवसूरि-रचित वृत्तिः
~ 445~
waryra