Aagam 02 SOOTRAKUT Moolam evam Vrutti

SR No.: 004102
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Publication Year: 2014
Total Pages: 860
Language: Prakrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari & agam_sutrakritang
File Size: 176 MB

Page 505

आगम
(०२)
प्रत
सूत्रांक
||२४||
दीप
अनुक्रम [६०३]
सूत्रकृताङ्गं शीलाङ्का
चायचियुतं
॥२५० ॥
“सूत्रकृत्” - अंगसूत्र -२ ( मूलं + निर्युक्तिः + वृत्तिः)
श्रुतस्कंध [१.], अध्ययन [१४], उद्देशक [-], मूलं [२४], निर्युक्ति: [१३१]
यादिति ॥ २२ ॥ किञ्चान्यत् — तस्यैवं भाषाद्वयेन कथयतः कश्चिन्मेधावितया तथैव तमर्थमाचार्यादिना कथितमनुगच्छन् सम्यगवबुध्यते, अपरस्तु मन्दमेधावितथा वितथम्-अन्यथैवाभिजानीयात् तं च सम्यगनवबुध्यमानं तथा तथा तेन तेन हेतूदाहरणसद्युक्तिप्रकटनप्रकारेण मूर्खस्त्वमसि तथा दुर्दुरूढः खमुचिरित्यादिना कर्कशवचनेना निर्भर्त्सयन् यथा यथाऽसौ बुध्यते तथा तथा 'साधुः' सुष्ठु बोधयेत् न कुत्रचित्कुद्धमुख हस्तौष्ठनेत्र विकारैरनादरेण कथयन् मनःपीडामुत्पादयेत् तथा प्रश्नयतस्तद्भाषामपशब्दादिदोषदुष्टामपि धिग मूर्खासंस्कृतमते ! किं तवानेन संस्कृतेन पूर्वोत्तरव्याहतेन वोचारितेनेत्येवं 'न विहिंस्यात्' न तिरस्कुर्याद् असंबद्धोधनतस्तं प्रश्नयितारं न विडम्बयेदिति । तथा निरुद्धम् - अर्थस्तोकं दीर्घवाक्यैमेहता शब्ददर्दुर्दरेण र्कविटपिकाष्टिका| न्यायेन न कथयेत् निरुद्धं वा स्तोककालीनं व्याख्यानं व्याकरणतर्कादिप्रवेशनद्वारेण प्रसक्त्यानुप्रसक्या 'न दीर्घयेत्' न दीर्घकालिकं कुर्यात्, तथा चोक्तम् — “सो' अत्थो वत्तवो जो भण्णइ अक्खरेहिं थोवेहिं जो पुण थोवो बहुअक्खरेहिं सो होइ निस्सारो ॥ १ ॥” तथा किंचित्सूत्रमल्पाक्षरमल्पार्थं वा इत्यादि चतुर्भङ्गिका, तत्र बदल्याक्षरं महार्थं तदिह प्रशस्यत इति ॥ २३ ॥ | अपिच -- यत्पुनरतिविषमखादल्पाक्षरैर्न सम्यगवबुध्यते तत्सम्यग्र - शोभनेन प्रकारेण समन्तात्पर्यायशब्दोचारणतो भावार्थकथनतचालपेदू भाषेत समालपेत्, नाल्परेवाक्षरैरुक्ता कृतार्थो भवेद्, अपितु ज्ञेयगहनार्थभाषणे सद्धेतुयुक्त्यादिभिः श्रोतारमपेक्ष्य प्रतिपूर्ण भाषी स्याद्-अस्खलितामिलिताही नाक्षरार्थवादी भवेदिति । तथाऽऽचार्यादेः सकाशाद्यथावदर्थं श्रुला निशम्य अवगम्य च सम्यग् यथावस्थितमर्थं यथा गुरुसकाशादवधारितमर्थं प्रतिपाद्यं द्रष्टुं शीलमस्य स भवति सम्यगर्थदर्शी, स एवंभूतः संस्तीर्थ १. सोऽर्थो यो यो भण्यतेऽक्षरैः लोकैः । यः पुनः खोको बहुभिरक्षरैः स भवति निस्सारः ॥१॥
Education infamational
For Fans Only
esesestaCALA
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित ...... आगमसूत्र [०२], अंग सूत्र [०२] “सुत्रकृत्” मूलं एवं शिलांकाचार्य कृत् वृत्तिः
~ 504~
१४ ग्रन्थाध्ययनं.
॥२५०॥
www.ncbryo