________________
भगवती सूत्र-श. १२. उ. ५ चरम-परम नरयिक के कर्म-त्रियादि
२८०१
और अल्पनिर्जरा वाले हैं ?
उत्तर-हाँ गौतम ! हैं। इस प्रकार यावत् मनुष्यों तक जानना चाहिये। वाणव्यन्तर, ज्योतिषी और वैमानिक को असुरकुमार के समान जानना चाहिये।
_ 'हे भगवन् ! यह इसी प्रकार है । हे भगवन् ! यह इसी प्रकार है'-कह कर गौतम स्वामी यावत् विचरते हैं।
विवेचन--भवनपति वाणव्यन्तर. ज्योतिषी और वैमानिक देवों में 'महाम्रव, महाक्रिया, अल्पवेदना, अल्पनिर्जरा'- यह चौथा भंग पाया जाता है । इनमें अमातावेदनीय का उदय प्रायः नहीं होने से वेदना भी अल्प है और निर्जरा भी अल्प है । इस प्रकार देवों में यह एक भंग पाया जाता है । शेष पन्द्रह भग इनमें नहीं पाये जाते ।
एकेन्द्रिय, बेइन्द्रिय तेइंद्रिय, चतुरिन्द्रिय, तिथंच पचेन्द्रिय और मनुष्य, इन सभी में परिणामानुसार सोलह-सभी-भंग पाये जाते हैं ।
॥ उन्नीसवें शतक का चौथा उद्देशक सम्पूर्ण ।
शतक १६ उद्देशक ५
चरम-परम नैरयिक के कर्म-क्रियादि
१ प्रश्न-अस्थि णं भंते ! चरिमा वि णेरइया परमा वि णेरड्या ? १ उत्तर-हंता अस्थि ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org