________________
१८२८
भगवती सूत्र-श. १० उ. ५ भूतानेन्द्र का परिवार
पालाणं, णवरं इंदाणं सव्वेसिं रायहाणीओ सीहासणाणि य सरिसणामगाणि; परिवारो जहा तइए सए पढमे उद्देसए । लोगपालाणं सव्वेसिं रायहाणीओ सीहासणाणि य सरिसणामगाणि, परिवारो जहा चमरस्स लोगपालाणं ।
कठिन शब्दार्थ-रायहाणीओ-राजधानियां, सपुवावरेणं-पहले और पीछे का सव मिलाकर, सरिसणामगाणि-समान नाम, परिवारो-परिवार ।
भावार्थ-१० प्रश्न-हे भगवन् ! नागकुमारेन्द्र नागकुमारराज, धरण के कितनी अग्रमहिषियाँ कही गई हैं ?
१० उत्तर-हे आर्यो ! उसके छह अग्रमहिषियों कही गई हैं। यथाइला, शुक्रा, सतारा, सौदामिनी, इन्द्रा, घनविद्युत् । इन प्रत्येक देवियों के छह-छह हजार देवियों का परिवार कहा गया है ।
११ प्रश्न-हे भगवन् ! इनमें से प्रत्येक देवी, अन्य छह-छह हजार देवियों के परिवार की विकुर्वणा कर सकती है ?
११ उत्तर-हाँ, आर्यो ! कर सकती है। ये पूर्वापर सब मिलाकर छत्तीस हजार देवियों की विकुर्वणा कर सकती हैं। इस प्रकार यह इन देवियों का त्रुटिक कहा गया है।
प्रश्न-हे भगवन् ! धरणेन्द्र यावत् भोग भोगने में समर्थ है, इत्यादि
प्रश्न ?
उत्तर-पूर्ववत् जानना चाहिए, यावत् वह वहाँ मैथुन-निमित्तक भोग भोगने में समर्थ नहीं है, इसमें इतनी विशेषता है कि राजधानी का नाम धरणा, धरण सिंहासन के विषय में स्व परिवार, शेष सब पूर्ववत् कहना चाहिये।
१२ प्रश्न-हे भगवन् ! नागकुमारेन्द्र, नागकुमारराज, धरण के लोकपाल कालवाल नामक महाराजा के कितनी अग्रमहिषियों कही गई हैं ?
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org