________________
८० हैमलघुप्रक्रियाव्याकरणे
द्विरुक्तैरेभिर्युक्ताद्वितीया स्यात् । अधोऽधो ग्रामम् । अध्यधिग्रामम् । उपर्युपरि ग्रामं ग्रामाः । द्वित्व इति किम् । अधो गृहस्य ।।
सर्वोभयाभिपरिणा तसा ॥ १२ ॥ सर्वादिभिश्चतुर्भिस्तसन्तैर्युक्ताद्वितीया स्यात् । सर्वतो ग्राम वनानि । - कालाध्वनोाप्तौ द्वितीया ॥ १३ ॥ व्याप्ति रन्तर्यम् । मासमधीते । क्रोश गिरिः ।
इति द्वितीया। सिद्धौ तृतीया ॥ १४ ॥ मासेनावश्यकमधीतम् । सिद्धाविति किम् । मासमधीतो नत्वाचारोऽनेन गृहीतः।
हेतुकर्तृकरणेत्थम्भूतलक्षणे ॥ १५॥ - एषु चतुर्पु तृतीया स्यात् । तत्र फलसाधनयोग्यो हेतुः । धनेन कुलम् । चैत्रेण कृतम् । दात्रेण लुनाति । कमण्डलुना छात्रमद्राक्षीत् । . स्वतन्त्रः कर्ता ॥ १६ ॥ ___क्रियासिद्धौ प्रकृष्टो यः स कर्ता स्यात् । तथाहुः-निष्पत्तिमात्रे कर्तृत्वं सर्वत्रैवास्ति कारके। व्यापारभेदापेक्षायां करणत्वादिसंभवः ॥१॥ फलार्थी यः स्वतन्त्रः सन्फलायारभते क्रियाम् । नियोक्ता परतन्त्राणां स कर्ता नाम कारकम् ॥२॥
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org