Page Text
________________
१६४
दमयन्ती-कथा-चम्पू:
कान्तिकाशी तस्मिन् । “का” दीप्तौ" [पा० धा० १२३८] ।१ ततः-अनन्तरम्
अखण्डितप्रभावोऽथ प्रदोषेणान्धकारिणा ।
तस्याश्चित्ते स्थितः शम्भुरुदयाद्रौ च चन्द्रमाः ॥ ३१ ॥ अखण्डीति । वृत्तम् । अथेति-मङ्गले, तस्याः-प्रियङ्गमञ्जयश्चित्ते शम्भुः स्थितःतद्ध्यानलीनाऽभवदित्यर्थः । उदयाद्रौ च उदयाचले चन्द्रमा:-चन्द्रः स्थितः । अथ शम्भुशशिनोः श्लेषः । किम्भूतः शम्भुः ? प्रकृष्टदोषेण अन्धकारिणा-अन्धकनाम्ना प्रतिपक्षेण न खण्डितः-व्याहतः प्रभावः-वैभवं यस्य स तथाविधः । किम्भूतश्चन्द्रमाः ? अन्धत्वं करोत्यवश्यमिति अन्धकारी तेन, अत्र भावप्रधानो निर्देशः । यद्वा, अन्धकारमस्मिन्नस्तीति अन्धकारी तेन अन्धकारयुक्तेन प्रदोषेण-रात्रिमुखेन न खण्डितः प्रभायाः आव:-वृद्धिर्यस्य स, न तामसभावं प्रापित इत्यर्थः । अत्र आव:-वृद्ध्यर्थः । “अव रक्षणगतिकान्तिप्रीतितृप्त्यवगमनप्रवेशश्रवणस्वाम्यर्थयाचनक्रियेच्छादीप्त्यवाप्त्यालिङ्गनहिंसादहन( दान )भाववृद्धिषु' [पा० धा० ६३९] इति वचनानत् ॥ ३१ ॥
बिभ्रते हारिणी छायां चन्द्राय च शिवाय च ।
नभोगरुचये तस्मै नमस्कारं चकार सा ॥ ३२ ॥ बिभ्रते इति । अनुष्टुप् । सा-प्रियङ्गमञ्जरी तस्मै चन्द्राय च शिवाय च-शम्भवे नमस्कारं चकार । किम्भूताय चन्द्राय ? हरिणस्येयं हारिणी तां छायां-प्रतितिम्बं, कलङ्कमित्यर्थः। बिभ्रते-धारयते । तथा नभोगा-वियद्व्यापिनी रुचिः-छाया यस्य स तस्मै । किम्भूताय शिवाय ? हारिणी-चार्वी छायां-कान्तिं बिभ्रते, तथा भोग-विलासे रुचिःअभिलाषा यस्याऽसौ भोगरुचिस्तस्मै, पश्चान्नञ् योगः । “छाया पंक्तौ प्रतिमायामर्कयोषित्यनातपे । उत्कोचे पालने कान्तौ शोभायां च तमस्यपि ।" इत्यनेकार्थः [२।३६३] ॥३२॥
नित्यमुद्वहते तुभ्यमन्तः सारङ्गरञ्जितम् । भूतिपाण्डुर गोवाह सोम स्वामिन्नमो नमः ॥ ३३ ॥
१. तथा सकलजीवलोके अन्धकारबाहुल्यात् तरुणं-नवं यत्तमालकाननं-तापिच्छवनं तद्विशतीव-प्रविशतीव । तथा अञ्जनगिरेः-कृष्णवर्तस्य गुहागर्भ-कन्दरामध्यं विशतीव । तथा इन्द्रनीलमहामणीनां यन्मन्दिरं गृहं तस्योदरं-मध्यं विशतीव तमोबाहुल्यात्, लोकानामदृश्यमानत्वे इयमुत्प्रेक्षा । अनू. प्रतौ ।
Jain Education Ternational
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004071 |
| Book Title | Damyanti Katha Champu |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vinaysagar |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 776 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 14 MB |