________________
अष्टमोऽध्यायः
मिथ्यादर्शनादयो बन्धहेतनः ॥ १ ॥
टीका । नखा सिद्ध सिद्धार्थं व्याख्यानसत्राष्टमे पुनः । प्रोक्तं प्रागासव तवं बन्धतत्तु ं प्रतन्यते ॥ १ ॥
मिथ्येति । मिथादर्शनमादिये पामिति ते तथा । अत्र बहुब्रीहिः । अत्रादिपदोपादानादविरति कषाय- योगाः संग्राह्याः । यम्यग्दर्शनाद्विपरीतं मिथ्यादर्शनम्। मिथ्यादर्शन' पुनर्द्विधा भिद्यते । अभिगृहीतमनभि गृहीतःञ्चेति । अभ्रप्रपेत्य सम्यग दर्शनपरिग्रहोऽभिगृहीतम् । अज्ञानिकादीना' त्रयाणा' त्रिषष्ठाना' कुवादि-शतानान् । शेषमनभिगृहीतम् । यथोक्ताया विरतेर्विपरीताविरतिः । प्रमादः स्मृत्यनवस्थानं कुशलेषु अनादरः । योगदुः प्रणिधान चैषः प्रमादः । मागुक्तो योगस्त्रिविधः । कषायाः पश्चान्मोहनीये दशमस त्रे वक्ष्यन्ते । बन्धसत्र हेतवः कारणानि ! अन्यत् सभाष्यस त्रे अध्याय सप्रासादिमे व्याख्याने तत्रोत्तरोत्तरसत्रेषु वर्णितमस्ति ॥ १ ॥
1
সধ্যাখ্যানুবাদ। পূর্বাধ্যায়ে আসবতত্ত্ব বলা হইয়াছে। এই অধ্যায়ে বন্ধতত্ত্ব কথিত হইতেছে। প্রথমে বন্ধের হেতু ও তাহার ভেদ কথিত হইতেছে, যথা মিথ্যাদর্শন, অবিরতি, প্রমাদ, কষায়, যোগ এই পাঁচটী বন্ধের হেতুরূপে আগম শাস্ত্রে উক্ত হইয়াছে । . . . তাহার মধ্যে মিথ্যাদর্শন দুই প্রকার, অভিগৃহীত, অনভিগৃহীত। শাস্ত্রে উক্ত বিরতির বিপরীত অবিরতি । প্রমাদ,—স্মৃতি-বিষয়ে অনবস্থান, কুশলসমূহে অনাদর এবং পুর্বে কথিত যোগ বিষয়ে দৃষ্ট প্রণিধান । এই মিথ্যাদর্শন প্রভৃতি বন্ধের কারণ। ইহাদের মধ্যে পূর্বটীর সদ্ভাবে পরবর্তীর সত্তা থাকে । পূর্ব মিথ্যা বন্ধনের অসদ্ভাবে পরবর্তী অবিরতির অভাব হয়। অতএব ইহাদের পৌর্বাপর্যরূপে সম্বন্ধ ও কার্য জ্ঞাত হইবে ৷৷ ১ ৷৷
चतुर्द्धा बन्धाः ॥ २ ॥
टीका । चतुरिति । प्रागुक्तं बन्धकारणम् । सम्मतिबन्धस्य प्रकारभेदः कथ्यते । तथाहि "प्रकृति- स्थित्यनुभाव प्रदेशा बन्धस्तद्विधयः” इति सूत्रितमा
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org