________________
विभाग- २, षड्दर्शन समुच्चय, लघुवृत्तिः
अजीवभेदाः । पुण्यं सत्कर्मपुद्गला इति । पुण्यं नाम तत्त्वं कीदृगित्याह - सत्कर्मपुद्गला इति । सच्छोभनं सातवेद्यं कर्म, तस्य पुद्गला दलपाटकानि पुण्यप्रकृतय इत्यर्थः । ताश्च द्वाचत्वारिंशत्तद्यथा
२६२
"नरतिरिसुराउउच्चं सायं परघाय आयवज्जोयं । तित्थुस्सासनिमाणं पणिदिवइरुस्सभचउरंसं ।। तसदसचउवन्नाई सुरमणुदुगपंचतणुउवंगतिअं । अगुरुलहुपढमखगई बायालीसंति सुहपयडी ।।”
भावार्थस्तु ग्रन्थविस्तरभयान्नोच्यत इति श्लोकार्थः । शेषतत्त्वमाह
-
(मू. श्लो.) पापं तद्विपरीतं तु मिथ्यात्वाद्यास्तु हेतवः ।
यस्तैर्बन्धः स विज्ञेय आस्रवो जिनशासने ।। ५० ।।
तु
1
पुनस्तद्विपरीतं पुण्यप्रकृतिविसदृशं पापं पापतत्त्वमित्यर्थः मिथ्यात्वाद्याश्चेति । मिथ्यादर्शनाविरतिप्रमादकषाययोगा हेतवः । पापस्य
कारणानि तत्प्रकृतयश्च यशीतिस्तद्यथा
""
'थावरदसचउजाई अपढमसंठाणखगइसंघयणा । तिरिनिरयदुगुवघाई वन्नचऊनामचउतीसा ।। "
“नरयाउनीय अस्सायघाइपणयालसहियबासीई"
पुण्यप्रकृतिव्यतिरिक्ताः पापप्रकृतयो द्वयशीतिः । । इति ।। वर्णचतुष्कस्य तु शुभाशुभरूपेणोभयत्रापि संबध्यमानत्वान्न दोषः । यस्तैर्बन्ध इति यस्तैमिथ्यादर्शनादिभिर्बन्धः स कर्मबन्धः स जिनशासन आस्रवो विज्ञेयः, आस्रवतत्त्वं ज्ञेयमित्यर्थः । तत्प्रकृतयश्च द्वाचत्वारिंशत् । तथा हि पञ्चेन्द्रियाणि चत्वारः कषायाः, पञ्च पञ्च [अ] व्रतानि मनोवचनकायाः, पञ्चविंशतिक्रियाश्च
कायिक्यादय, इत्यास्रवः ।
(मू. श्लो.) संवरस्तनिरोधस्तु बन्धो जीवस्य कर्मणः ।
,
Jain Education International
-
अन्योन्यानुगमात्कर्मसंबन्धो यो द्वयोरपि । । ५१ ।।
For Personal & Private Use Only
,
www.jainelibrary.org
