________________
३०६
पउमचरियं
वडपायवस्स हेट्टे, उवविट्ठाऽऽसासिया य वीसन्ता । भणिओ य राघवेणं, लक्खण ! देसो इमो विजणो ॥१३॥ सासा अकिट्ठजाया, उज्जाणदुमा य फलभरोणमिया । पुण्डुच्छुवाडपउरा, गामा वि य पट्टणायारा ॥१४॥ दीसन्ति सरा विउला, अछिन्नपउमुप्पला य पक्खीसु । सयडेसु भण्डएसु य, भग्गेसु विसंठुला पन्था ॥१५॥ चणय-तिल-मुग्ग-मासा, विक्खिरिया तन्दुला य णेगविहा । दीसन्ति बहुद्देसे, जिण्णा य जग्गवा पडिया ॥१६॥
ओ राघवेणं, सोमित्ती पट्टणं व गामं वा । लक्खेहि समब्भासे, परिसमिया दारुणं सीया ॥ १७॥ तो लक्खणो वलग्गो, नग्गोहं दीहविडववित्थारं । रामेण पुच्छिओ सो, किं पेच्छसि एत्थ सोमित्ति ? ॥ १८ ॥ सो भणइ देव वियडं, रूवं पेच्छामि पव्वयसरिच्छं । सत्ततलधवलएसु य, पासायसएसु संकिण्णं ॥१९॥ आरामुज्जाणेहि य, तलायसहसेहि वेढियं सयलं । धण-जणवयपरिहीणं, दीसइ नयरं इमं वियडं ॥२०॥ एक्कं पेच्छामि पहू ! पुरिसं अइचवलतुरियगइगमणं । भणिओ य राघवेणं, आणेहि इमं मह समीवं ॥ २१ ॥ ओयरिय पायवाओ, सोमित्ती तेण आणिओ पुरिसो । रामस्स चलणजुयलं, नमिऊण ठिओ समब्भासे ॥२२॥ तं भणइ पउमणाहो, भद्द ! कुओ आगमो सि ? किं देसो । विजणो धणेण रहिओ ? साहस एवं फुडं मज्झं ॥२३॥ सो भइ सिरीगुत्तो, अहयं तु कुडुम्बिओ य वइएसो । एत्थागओ महाजस ! भणामि जं तं निसामेहि ॥२४॥ सीहोरो त्ति नामं, उज्जेणीसामिओ नरवरेन्दो । तस्स इह वज्जयण्णो, दसउरनयराहिवो भिच्चो ॥ २५ ॥ मोत्तूण तिहुयणगुरुं, निग्गन्था साहवो य नाणधरा । अन्नस्स नमोक्कारं, न कुणइ सो चेव पुरिसस्स ॥२६॥
वटपादपस्याध उपविष्टावाश्वासितौ च विश्रान्तौ । भणितश्च राधवेन लक्ष्मण ! देशोऽयं विजनः ||१३|| शस्या अकृष्टजाता उद्यानद्रुमाश्च फलभारावनताः । पुण्ड्रेक्षुवाटप्रचुरा ग्रामा अपि च पत्तनाकाराः ॥१४॥ दृश्यन्ते सरांसि विपुलान्यच्छिन्नपद्मोत्पलानि च पक्षिभिः । शकटैर्भाण्डैश्च भग्नैर्विसंस्थुला पन्थानः ||१५|| चनक-तिल-मुद्द्र-माषा विकीर्णास्तन्दुलाश्चानेकविधाः । दृश्यन्ते बहूद्देशे जिर्णाश्च जरद्गावः पतिताः ||१६|| भणितश्च राघवेन सौमित्रे ! पत्तनं वा ग्रामं वा । लक्ष समभ्यासे परिश्रान्ता दारुणं सीता ॥१७॥ तदा लक्ष्मणो विलग्नो न्यग्रोधं दीर्घविटपविस्तारम् । रामेण पृष्टः स किं पश्यस्यत्र सौमित्रे ? ॥१८॥ स भणति देव ! विकटं रुपं पश्यामि पर्वत सदृशम् । सप्ततलधवलैश्च प्रासादशतैः सङ्कीर्णम् ॥१९॥ आरामोद्यानैश्च तडागसहस्त्रै र्वेष्टितं सकलम् । धन- जनपदपरिहीणं दृश्यते नगरमिदं विकटम् ॥२०॥ एकं पश्यामि प्रभो ! पुरुषमतिचपलत्वरितगमनम् । भणितश्च राघवेनानयेमं मम समीपम् ॥२१॥ अवतीर्य पादपात्सौमित्रिस्तेनानीतः पुरुषः । रामस्य चरणयुगलं नत्वा स्थितः समभ्यासे ॥२२॥ तं भणति पद्मनाभो भद्र ! कुत आगतोऽसि ? किं देश: । विजनो धनेन रहितः ? कथयेतत्स्फुटं मम ॥२३॥ स भणति श्रीगुप्तोऽहं तु कुटुम्बिकश्च वैदेशी । अत्रागतो महायशः ! भणामि यत्तन्निशामय ||२४|| सिंहोदर इति नामोज्जयिनीस्वामी नरवरेन्द्रः । तस्येह वज्रकर्णो दशपुरनगराधिपो भृत्यः ||२५|| मुक्त्वा त्रिभुवनगुरुं निर्ग्रन्थान्साधुंश्च ज्ञानधरान् । अन्यस्य नमस्कारं न करोति स एव पुरुषस्य ॥२६॥
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org