________________
३००
पउमचरियं सुयसोगदुक्खियाओ, ताओ दखूण केगई देवी । तो भणइ निययपुत्तं, वयणमिणं मे निसामेहि ॥३७॥ निक्कण्टयमणुकूलं, पुत्त ! तुमे पावियं महारज्जं । पउमेण लक्खणेण य, रहियं न उ सोहए एयं ॥३८॥ ताणं चिय जणणीओ, पुत्तविओगम्मि जायदुक्खाओ। काहिन्ति मा हु कालं, आणेहि लहुं वरकुमारे ॥३९॥ जणणीए वयणमेयं, सुणिऊण तुरंगमं समारूढो । तूरन्तो च्चिय भरहो, ताणं अणुमग्गओ लग्गो ॥४०॥ इय दिट्ठा वि य समयं, महिलाए ते कुमारवरसीहा । पुच्छन्तो पहियजणं, वच्चइ भरहो पवणवेगो ॥४१॥ अह ते नईए तीरे, वीसममाणा महावणे भीमे । सीयाए समं पेच्छइ, भरहो पासत्थवरधणुया ॥४२॥ बहुयदिवसेसु देसो, जो वोलीणो कुमारसीहेहिं । सो भरहेण पवन्नो, दिवसेहिं छहि अयत्तेणं ॥४३॥ सो चक्खुगोयराओ, तुरगं मोत्तूण केकईपुत्तो । चलणेसु पउमणाहं, पणमिय मुच्छं समणुपत्तो ॥४४॥ पडिबोहिओ य भरहो, रामेणालिङ्गिओ सिणेहेणं । सीयाए लक्खणेण य, बाढं संभासिओ विहिणा ॥४५॥ भरहो नमियसरीरो, काऊण सिरञ्जलिं भणइ रामं । रज्जं करेहि सुपुरिस ! सयलं आणागुणविसालं ॥४६॥ अहयं धरेमि छत्तं, चामरधारो य हवइ सत्तुंजो । लच्छीहरो य मन्ती, तुज्झऽन्नं सुविहियं किं वा ? ॥४७॥ जाव इमो आलावो, वट्टइ तावं रहेण तूरन्तीं । तं चेव समुद्देसं, संपत्ता केगई देवी ॥४८॥
ओयरिय रहवराओ, पउमं आलिङ्गिऊण रोवन्ती । संभासेइ कमेणं, सीयासहियं च सोमित्तिं ॥४९॥ तो केकई पवुत्ता, पुत्त, ! विणीयापुरिम्मि वच्चामो । रज्जं करेहि निययं, भरहो वि य सिक्खणीओ ते ॥५०॥ सुतशोकदुःखिते ते दृष्ट्वा कैकयी देवी । तदा भणति निजपुत्रं वचनमिदं मे निशामय ॥३७॥ निष्कण्टकमनुकूलं पुत्र ! त्वया प्राप्तं महाराज्यम् । पद्मेन लक्ष्मणेन च रहितं न तु शोभत एतत् ॥३८॥ तयोरेव जनन्यौ पुत्रवियोगे जातदु:खे । करिष्यतो मा हु कालमानय लघु वरकुमारौ ॥३९॥ जनन्या वचनमेतच्छ्रुत्वा तुरंगमं समारुढः । त्वरमाणैव भरतस्तयोरनुमार्गतो लग्नः ॥४०॥ इति दृष्टावपि च समकं महिलया तौ कुमारवरसिंहौ । पृच्छन्पथिकजनं व्रजति भरतः पवनवेगः ॥४१॥ अथ तौ नद्या तीरे विश्राम्यन्तौ महावने भीमे । सीतया समं पश्यति भरत: पार्श्वस्थवरधनुष्यौ ॥४२॥ बहुदिवसै देशो यो व्यतीतः कुमारसिंहाभ्याम् । स भरतेन प्रपन्नो दिवसैः षडिभरयत्नेन ॥४३।। स चक्षुर्गोचरात्तुरगं मुक्त्वा कैकयीपुत्रः । चरणयोः पद्मनाभं प्रणम्य मूच्र्छा समनुप्राप्तः ॥४४॥ प्रतिबोधितश्च भरतो रामेणालिङ्गितः स्नेहेन । सीतया लक्ष्मणेन चात्यन्तं संभाषितो विधिना ॥४५॥ भरतो नतशरीरः कृत्वा शिरोऽञ्जलि भणति रामम् । राज्यं कुरु सत्पुरुष ! सकलमाज्ञागुणविशालम् ॥४६॥ अहं धरेमि छत्रं चामरधरश्च भवति शत्रुघ्नः । लक्ष्मीधरश्च मन्त्री तवान्यं सुविहितं किं वा ? ॥४७॥ यावदयमालापो वर्त्तते तावद्रयेन त्वरथे माणा । तमेव समुद्देशं संप्राप्ता कैकयी देवी ॥४८॥ अवतीर्य रथवरात्पद्ममालिङ्ग्य रुदन्ती । संभाषते क्रमेण सीतासहितं च सौमित्रिम् ॥४९॥ तदा कैकयी प्रोक्ता पुत्र ! विनितापूर्यां व्रजामः । राज्यं कुरु निजकं भरतोऽपि च शिक्षणीयस्तवः ॥५०॥
१. गाढं-मु०।
Jain Education Intemational
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org