Tattvarthadhigam Sutram Part 01

SR No.: 004022
Original Sutra Author: N/A
Author: Thakurprasad Sharma
Publisher: Shripalnagar Jain S M Derasar Trust
Total Pages: 518
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 14 MB

Page 341

तत्त्वार्थाधिगमसूत्रम्
[ अध्यायः ४
टी० - दक्षिणार्धाधिपतीनां व्यतिरिक्ता उत्तरार्धाधिपतयः शेषा बलिव्यतिरिक्ताः तेषां पादोने द्वे पल्योपमे स्थितिरायुषः, पादचतुर्थभाग इति ॥ ३१ ॥
अथ किमेषां भवनवास्यधिपतीनां सर्वेषामियं परा स्थितिः । नेत्युच्यते किन्त्वाधिपत्यसामान्ये विशेषेणानयोः प्रतिपत्तव्या ॥ ३१ ॥
३१०
सूत्रम् - असुरेन्द्रयोः सागरोपममधिकं च ॥ ४--३२ ॥ भा०- असुरेन्द्रयोस्तु दक्षिणार्धाधिपत्युत्तरार्धाधिपत्योः सागरोपममधिकं च यथासङ्ख्यं परा स्थितिर्भवति ॥ ३२ ॥
टी० - पूर्वा (दक्षिणा ?)र्धाधिपतेश्चमरस्योत्तरार्धाधिपतेश्च बलिराजस्य यथासङ्ख्यमेव, सागरोपमं चमरस्य बलेस्तदेवाधिक कियताऽपि विशेषेण सागरोपमस्थितिरायुषो भवतीति । उक्तं च सागरोपमं लक्षणतः प्रागिति, असुरकुमारीणां चत्वारि पल्योपमानि सार्धानि परा स्थितिः, शेषाणां नागवधूप्रभृतीनां सर्वभवनवासिनीनां देशोनं पल्योपममुत्कृष्टा स्थितिरिति ॥ ३२ ॥
आद्यदेवनिकायस्थितिव्याख्यानानन्तरं व्यन्तरज्योतिष्कानव सरप्राप्तानतिलङ्घ्योपरिटादेव तावल्लाघवार्थिना वैमानिक निकाय स्थितिराख्यायते—
वैमानिकस्थि- सूत्रम् — सौधर्मादिषु यथाक्रमम् ॥ ४- ३३ ॥ -- सौधर्ममादिं कृत्वा यथाक्रममित ऊर्ध्वं परा स्थितिर्व
भा०-
तिप्रस्तावः क्ष्यते ॥ ३३ ॥
टी० - सौधर्ममादिं कृत्वा यावत् सर्वार्थसिद्धविमानं तावद् यथाक्रममिति ऊर्ध्वं स्थितिर्वक्ष्यते देवानामायुष इति ॥ ३३ ॥
सूत्रम् - सागरोपमे ॥ ४-३४ ॥
भा०- सौधर्मे कल्पे देवानां परा स्थितिर्दे सागरोपमे इति ॥ ३४ ॥ टी० – इन्द्रसामानिकानां सागरोपमद्वयं सौधर्मे स्थितिरुत्कृष्टा लभ्यत इति ॥ ३४ ॥ सूत्रम् - अधिके च ॥ ४--३५॥
भा०- ऐशाने द्वे सागरोपमे अधिके परा स्थितिर्भवति ॥ ३५ ॥
टी०—अधिके च यथाक्रमग्रहणादैशानोऽभिसम्बध्यते । द्वे सागरोपमे कियताऽपि विशेषेणाधिके ऐशाने कल्पे परा स्थितिरिन्द्रादीनामिति ॥ ३५ ॥
सूत्रम् - सप्त सनत्कुमारे ॥ ४ -- ३६ ॥
भा०-- सनत्कुमारे कल्पे सप्त सागरोपमाणि परा स्थितिर्भवति ॥ ३६ ॥
१' द्वे' इत्यधिको ग-पाठः ।