________________
२१ श्रीअभयनन्दिसूरिप्रणीता तात्पर्यतत्त्वार्थटीका। २२ तत्त्वार्थसूत्रव्याख्यानं कर्णाटकीयभाषायाम् । २३ श्रीतत्त्वार्थाधिगमसूत्रस्य महाशयजगमन्दरलालजैनीकृतं आङ्ग्लभाषायां
विवरणम् ।
अपरं च हिन्दीभाषायां पञ्चदश टीका वर्तन्ते । तेषां नामाद्युल्लेखाय उपर्युक्तो नवमाङ्को प्रन्यो द्रष्टव्यः॥
ग्रन्थकारपरिचय:
ग्रन्थकारनामादिषु श्वेतपटानां दिक्पटानां च नैकता । तस्मात् प्रथमतः श्वेताम्बरानुसारी वृत्तान्तो दय॑ते । तत्र उपर्युक्त ३४४ सूत्राणां तदुपरिकृतभाष्यस्य तत्पूर्वप्रणीतसम्बन्धकारिकाणां च प्रणेतार उच्चै गरशाखीयभगवत्पादश्रीउमास्वातिसूरयः । एतैर्जन्मना 'न्यग्रोधिका' पावनीकृता। 'वात्सी'गोत्रीया उमा माता 'कौभीषणी 'गोत्राख्यः स्वातिः पिता चैपां जन्मदाता । अनयोर्नामधेययोः संयोजनेन तेषां नामनिष्पत्तिर्यथा बैप्पभटिसूरीश्वराभिधाने ।
इमे सूरयः जन्मतो द्विजाः शिवादौ रक्ता आसन् , किन्तु जिनमूर्तिदर्शनात् जैनव्रतधारिणोऽभूवन् , क्रमेण पूर्वविदो भूत्वा वाचकेतिपदवी प्राप्तवन्त इत्यवगम्यते श्रीगुणाकरसूरिकृतनिम्नोल्लेखदर्शनात्
...अन्यत्र देवान्तरे न तोष-चित्तानन्दमुपयाति-उपैति उमास्वातिवाचकवत् । सोऽदृष्टपूर्वी जिनमूर्तिं दृष्ट्वा स्तुतिं पठितवान्
पुनरेव तवाचष्टे, भगवन् ! वीतरागताम् ।
न हि कोटरसंस्थेऽनो, तरुर्भवति शाड्वलः ॥१॥ ततोऽन्यत्र शिवादौ विरक्तो जिनधर्मदर्शनासक्तोभूदुमास्वातिर्द्विजसूनुरात्तव्रतः सूरिपदमाप । क्रमात् पूर्वगतवेत्ता वाचकोऽभूत् ।"
-भक्तामरस्तोत्रवृत्तौ (पृ० २९) वाचकमुख्यस्य शिवश्रियः प्रशिष्याः, घोषनन्दिश्रमणस्य शिष्याः, वाचनया तु महावाचकश्रमणमुण्डपादस्य प्रशिष्याः वाचकपदवीसमलङ्कृता इमे उमास्वातयः ।
१ जैनेन्द्रव्याकरणस्य बृहद्वृत्तिकाराः ७७५तमे शकसंवत्सरे जाताः। २ श्रीलक्ष्मीसेनभट्टारकसत्कम् । ३ जम्बूद्वीपसमासटीकायां श्रीविजयसिंहमुनीश्वरैरप्युक्तम्" अस्य सङ्ग्रहकारस्य उमा माता स्वातिः पिता, तत्सम्बन्धादुमास्वातिः।"
४ बप्पनामा पिता, भट्टिनानी मातेति विशेषः ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org