Page Text
________________
नैष्ठिकाचार
सम्यग्दृष्टि पुरुष निर्मल दृष्टि होने से सदा आत्मगुणों की प्राप्ति के लिए ही प्रयत्नशील होते हैं। वे अपने विकृत भावों का विश्लेषण करते हैं और उनसे दूर रहने का प्रयत्न करते हैं। पर पदार्थों को वे “पर" मानकर उनके लिए कभी किसी से संघर्ष नहीं करते। उन्हें आत्मा की स्वतन्त्र सत्ता में - उसकी अमरता पर विश्वास है, अतः आत्मा के मिथ्या तोष के लिए पर पदार्थ को प्राप्त करने का प्रयत्न बिल्कुल नहीं होता । वे पर से राग द्वेष मुक्त होकर वीतराग स्वरूप परम धर्म को ही पालन करते हैं। विश्वशान्ति का यही सर्वोत्कृष्ट मार्ग है अन्य नहीं, अतः धर्म का स्वरूप जानकर उसे ग्रहण करना चाहिए। १५९ ।
प्रश्नः - के वीतरागधर्मस्य रक्षकाः स्युर्गुरो वद ।
हे गुरुदेव ! वीतराग धर्म तो उपेक्षकों का धर्म सिद्ध हुआ, उसकी रक्षा कौन करता है ? गुरु उत्तर देते हैं
(अनुष्टुप्)
२०१
श्रीवीतरागधर्मस्य
स्वर्मोक्षसुखदायिनः ।
कौ त्रिषष्टिशलाकादिपुरुषाः सन्ति रक्षकाः ।। १६०।। नीतिज्ञा निर्मदाः स्वस्था वाभवन्विश्वनायकाः । तदुनुकरणं कार्यं ज्ञात्वा शान्त्यै विचक्षणैः ।।१६१।। श्रीवीतरागधर्मस्य यतः स्यात्सर्वभूतले । प्रचारः कार्यरूपेण स्वात्मचर्या गृहे गृहे ।। १६२ ।। विशेषकम् ।।
Jain Education International
श्रीवीतरागेत्यादिः- वीतरागधर्म एव मोक्षप्रदायकः स पूर्व स्वर्गादिसुखप्रदायको ऽस्ति । तद्धर्मप्रतिपालकाः तद्वृद्धिकारकास्तत्प्रचारकाश्च त्रिषष्टिसंख्याकाः शलाकापुरुषाः भवन्ति । चतुर्विंशतिः तीर्थंकराः द्वादश चक्रवर्तिनः नव नारायणाः नव प्रतिनारायणा नव बलभद्राश्चेति प्रमुखाः श्रेष्ठपुरुषाः शलाकापुरुषाः कथ्यन्ते। तीर्थंकराः किल प्रथममेव स्वतपोबलेन ज्ञानावरणादिघातिचतुष्टयं हत्वा केवलज्ञानमुत्पाद्य जगति तत्त्वदेशनाङ्कुर्वन्ति । जगद्धितैषिणस्ते विश्वनायकाः रागद्वेषमदाद्यष्टादशदोषविरहिताः अनात्मार्थमेव विश्वशान्त्यै धर्मोपदेशं कुर्वन्ति । भूपतयः चक्रवर्तिनस्तु तद्धर्मं पालयन्ति प्रजाजनेषु तदानुकूल्येनैव व्यवस्थाङ्कुर्वन्ति यतः स्यात् सर्वत्र शान्तिः । तद्वत् स्वस्वसमये प्रतिनारायणाः समुत्पद्यन्ते तेऽपि यथायोग्यं धर्ममनुपालयन्ति । त्रिखंडभूपतयस्ते आर्यखण्डे म्लेक्षखण्डद्वये च विद्यामानान् नृपतीन् साधयन्ति तान् विनिहत्य नारायणाः किल खण्डत्रयस्याधिपतयो भवन्ति । तद्भ्रातरस्तु बलभद्राः निर्मदाः नीतिसञ्चालका भवन्ति । यदाज्ञां उल्लङ्घयितुमसमर्था एव भवन्ति नारायणाः। अत्यन्तं स्नेहो भवति परस्परं उभयोरपि । इति नारायणाः बलभद्राश्च सद्धर्ममनुपालयन्ति ।
For Personal & Private Use Only
-
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004002 |
| Book Title | Shravak Dharm Pradip |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jaganmohanlal Shastri |
| Publisher | Ganeshprasad Varni Digambar Jain Sansthan |
| Publication Year | 1997 |
| Total Pages | 352 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 6 MB |