________________
यवेदि एति ना सस्यं करेति ना अरणि करेति त्ता सरएणं अरणि महेति ता अग्गिं पाडेति ता अरिंग संधुकेति त्ता समिहा कट्टाणि परिक्खिवति त्ता अरिंग उज्जालेति त्ता 'अग्गिस्स दाहिणे पासे, सत्तंगाई समादहे नं० - सकथं चक्कलं ठाणं, सिज्जं भंडं कमंडलुं । दंडदानं तहप्पाणं, अह ताई समादहे ॥ ३ ॥ मधुणा य घएण य तंदुलेहि य अग्गिं हुगड, चरं साधेति त्ता बलिं वइस्सदेवं करेति त्ता अतिहिपूयं करेति ता तज पच्छा अप्पणा आहारं आहारेति, तणं सोमिले माहणरिसी दोचं छट्टक्समर्णः दोसि छुट्टक्खमणपारणगंसि तं चैव सवं भाणियां जाव आहारं आहारेति, नवरं इमं नाणत्तं दाहिणाए दिसाए जमे महाराया पत्थाणे पत्थियं अभिरक्खड सोमिलं माहणरिसिं जाणि य तत्थ कंदाणि य जाव अणुजाणउत्तिकट्टु दाहिणं दिसिं पसरति, एवं पञ्चत्थिमेणं वरुणे महाराया जाव पचत्थिमं दिसिं पसरति, उत्तरेणं वेसमणे महाराया जाब उत्तरं दिसिं पसरति, पुइदिसागमेणं चत्तारिवि दिसाओ भाणिओ जाब आहार आहारेन, तने णं तस्स सोमिलमाहणरिसिस्स अण्णया कयायि पुत्ररत्तावरत्तकालसमयंसि अणिच जागरियं जागरमाणस्स अयमेयारूवे अज्झत्थिए जाव समुप्यजित्था एवं खलु अहं वाणारसीए नगरीए सोमिले नामं माहणरिसी अनंतमाहणकुलप्पसूए, तते णं मए वयाई चिण्णाई जात्र जूवा निक्खित्ता, तते णं भए वाणारसीए जाव पुप्फारामा य जाव रोविता, तते णं मम सुबहुलोह जाव घडावित्ता जाब जेवपुत्तं ठावत्ता जाब जेनं पुच्छित्ता सुबलोह जाब गहाय मुंडे पत्रइएऽविय णं समाणे उछट्टेणं जाव विहरति, तं सेयं खलु ममं इयाणि कलं जाव जलते बहवे तावसे दिट्ठाभडे य पुवसंगतिए य परियायसंगतिए य आपुच्छित्ता आसमसंसि - याणि यच सतसा अणुमाणइत्ता बागलवत्थनियत्यस्स कढिणसंकाइयगहितसभंडोवकरणस्स कट्टमुद्दाए मुहं बंधित्ता उत्तरदिसाए उत्तराभिमुहस्स महपत्थाणं पत्थावित्तए, एवं संपेहेति ना का जाव जलते बहवे तावसे य दिट्टाभट्ठे य पुवसंगतिते य तं चेत्र जाव कटुमुदाए मुहं बंधति ता अयमेतारूवं अभिग्गहं अभिगिण्हति जत्थेव णं अहं जलंसि वा थलंसि वा दुग्गंसि वा निनंसि वा पडतंसि वा विसमंसि वा गड्डाए वा दरीए वा पक्खलिन वा वडिल वा नो खलु मे कप्पति पबुट्टित्तएत्तिकट्टु अयमेयारूवं अभिग्गहं अभिगिन्हति त्ता उत्तराए दिसाए उत्तराभिमुहं महपत्थाणं पत्थिए, से सोमिले माहणरिसी पुत्रावरण्हकालसमयंसि जेणेव असोगवरपायवे तेणेव उवागते, असोगवरपायवस्स अहे कढिणसंकाइयं ठवेति वेदि वइटेड त्ता उचलेवणसंमजणं करेति त्ता दम्भकुसहत्थगते जेणेव गंगा महानई जहा सियो जाव गंगातो महानईओ पचत्तरइ ता जेणेव असोगवरपायवे तेणेव उवा० ता दम्भेि कुसेहिय बालाए वेदि स्नेति ता सरगं करेति जाय बलिं वइस्सदेवं करेति त्ता कट्टमुद्दाए मुहं बंधति ता तुसिणीए संचिति तते णं तस्स सोमिलमाहणरिसिस्स पुत्ररत्तावरनकालसमयंसि एगे देवे अंतियं पाउच्भूते तते र्ण से देवे सोमिलं माणं एवं वयासी-भो सोमिलमाहणा! पत्रइया दुपइतं ते, तते णं से सोमिले तस्स देवस्स दोचंपि तचंपि एयमहं नो आढाति नो परिजाणइ जाव तुसिणीए संचिट्ठति, तते गं से देवे सोमिलेणं माहणरिसिणा अणाढाइजमाणे जामेव दिसि पाउ भूते नामेव जाव पडिगते, तते गं से सोमिले कई जाव जलते बागलवत्थनियत्थे कठिणसंकाइयं गहियग्गिहोत्तभंडोवकरणे कट्टमुदाए मुहं बंधति त्ता उत्तराभिमुद्दे संपत्थिते, तते णं से सोमिले चितियदिवसमि पुत्रावरण्कालसमयंसि जेणेव सत्तिवने अहे कढिणसंकाइयं ठवेति वेतिं वड्डेति जहा असोगबरपायचे जाव अग्गिं हुणति कट्टमुद्दा मुहं बंधति तुसिणीए संचिदृति, तने णं तस्स सोमिलस्स पुवरत्तावरतकालसमयंसि एगे देवे अंतियं पाउचभूए. नते णं से देवे अंतलिक्खपडिबन्ने जहा असोगवरपायवे जाव पडिगते, तते गं से सोमिले का जाव जलते बागलवत्थनियत्थे कठिणसंकाइयं गेण्हति त्ता कट्टमुदाए मुहं बंधति त्ता उत्तरहिसाए उत्तराभिमुद्दे संपथिने, तनेणं से सोमिले तनियदिवसम्मि पुवावरण्ह कालसमयंसि जेणेव असोगवरपायचे तेणेव उवा ना असोगवरपायवस्स अहे कढणसंकाइयं ठवेति वेतिं वइति जाव गंगं महानई पच्चुत्तरनि ता जेणेव असोगत्ररपायवे तेणेव उवा० ना वेति रएनि ना कट्टमुदाए मुहं बंधन ना तुसिणीए संचिति, तने णं तस्स सोमिलस्स पुत्ररत्तावरन्तकाले एगे देवे अंतियं पाउः तं चैव भणति जाव पडिगने, तने णं से सोमिले जाब जलते बागलवत्थनियत्थे कठिणसंकाइयं जावकमुदाए मुहं बंधन ना उत्तराए दिलाए संपत्थिए, तते णं से सोमिले चउत्थदिवसे पुष्वावरण्ह्कालसमयंसि जेणेव वडपायचे तेणेव उवागते वडपायचस्स अहे कठिण संठवेति ता वेई वड्ढेति उवलेवणसंमज्जणं करेति जाव कट्टमुहाए मुहं धतिः तुसिणीए संचिद्वति, तते णं तस्स सोमिलस्स पुवरत्तावरत्तकाले एगे देवे अंतियं पाउ० तं चैव भगति जाव पडिगते, तते गं से सोमिले जात्र जलते बागलवत्थनियत्थे किढिणसंकाइयं जाव कट्टमुद्दाए मुहं बंधनिता उत्तराए उत्तराभिमुहे संपत्धिने, तते णं से सोमिले पंचमदिवसम्मि पुष्वावरण्हकालसमयंसि जेणेव उंचरपायचे उंचरपायत्रस्स अहे कठिणसंकाइयं ठवेति वेई बढेति जाव कट्टमुद्दाए मुहं बंधनि जाव तुसिणीए संविद्वति, नणं तम्स सोमिलमाहणस्स पुत्ररत्तावरन्तकाले एगे देवे जाव एवं क्यासी-हंभो सोमिला पवइया दुप्पवइयं ते पढमं व भणति तहेब तुसिणीए संचिति देवो दोचंपि तचंपि वदति सोमिला पवइया दुप्पशइयं ते तए णं से सोमिले तेणं देवेणं दोपि तपि एवं वृत्ते समाणे तं देवं एवं वयासी कहणणं देवाणुप्पिया! मम दुप्पइतं ?, तते गं से देवे सोमिलं माहणं एवं वयासी एवं खलु देवाणुप्पिया! तुमं पासम्स अरहओ पुरिसादाणीयस्स अंतियं पंचाए सन सिक्खावए दुवालसविहे सावगधम्मे पडिवले. नए णं तत्र अण्णदा कदाइ पुरतः कुटुंब जाव पुवचितितं देवो उच्चारेति जाव जेणेत्र असोगवरपायचे तेणेव उवाः ता कढिणसंकाइयं जाव तुसिणीए संविट्टसि तते गं पुवरनावरनकाले तब अंतियं पाउन्भवामि हंभो सोमिला! पवइया दुप्पवतियं ते तह चैव देवो नियवयणं भणति जाब पंचमदिवसम्मि पुत्रावरण्हकालसमर्थसि जेणेव उंबरवरपायचे तेणेव उवागने कढिणसंकाइयं दवेसि वेदिं वदेसि उबलेवणं समजणं करेसि त्ता कट्टमुदाए मुहं बंधसि ना तुसिणीए संचिहसि तं एवं खलु देवाणुप्पिया तब दुष्पवयितं तते गं से सोमिले तं देवं एवं वयासी कहणणं देवाणुप्पिया मम सुप्पइतं ? तने णं से देवे सोमिल एवं वयासी जड़ णं तुमं देवाणुपिया ! इयाणिं पुत्रपडिवण्णाई पंचअणुवयाई सयमेव उवसंपजिनाणं विहरसि तो णं तुज्झ इदाणिं सुपवइयं भविता तते गं से देवे सोमिल बंदति नम॑सति ना जामेव दिसि पाउ भूने जाव पडिगते, तणं सोमिले माहरिसी तेणं देवेणं एवं वृत्ते समाणे पुत्रपडिवन्नाई पंच अणुब्रयाई सयमेव उवसंपजित्ताणं विहरति, तते णं से सोमिले बहूहि चउत्थछट्टहमजात्रमासद्मासखमणेहिं विश्वित्नेहिं तवोवहाणेहिं अप्पानं भावेमाणे ९०१ निरयावल्यापांग चर्कपुफियाण
मुनि दीपरत्नसागर