________________
( १५६ )
फलाचा अनुभव आत्म्यास देण्यास समर्थ होत नाहीं हेंच द्वारे आचार्य सिद्ध करतात. स्पर्शनेंद्रियास तृप्त करणा-या थंड पाण्याने भरलेल्या समुद्रांत पडलेला विषाचा एक कण सर्व समुद्रा दूषित करीत नाहीं; विषाच्या एका कणांत जी मारण शक्ति ती अफाट समुद्रांतील पाण्यानें जशी नाहींशी होते, तद्वत् जिनपूजेपासून प्राप्त झालेल्या पुण्यपूजेपासून उत्पन्न झालेलें सूक्ष्म पातक बिलकुल टिकूं शकत नाहीं.
ननु मुनीनां पुष्पादिपरिग्रहासम्भवात् कथं भगवति पूजा स्यादित्याशंक्याह ।
मुनींद्राजवळ फुलें, दूध, दही, गंध वगैरे परिग्रह नसल्यामुळे ते जिनेश्वराची पूजा कशी करणार या शंकेचें
उत्तर आचार्य देतात.
यद्वस्तु बाह्यं गुणदोषसूतेनिमित्तमभ्यन्तरमूलहेतोः ।
अध्यात्मवृत्तस्य तदंगभूत
मभ्यन्तरं केवलमप्यलं ते ॥ ५९ ॥
यदित्यादि । यद्वस्तु पुष्पादिकं । बहिर्भवं बाह्यं । कथम्भूतं ! निमित्तं कारणं । कस्याः ? गुणदोषस्तेः । गुणः पुण्यं दोषः पापं तयोः सूति: प्रसूतिः उत्पत्तिः, तस्याः । तत्किमित्याह तद्गभूतं तद्वस्तु बाह्य पुष्पादिकं अंगभूतं सहकारिकारणभूतं । कस्य ? अभ्यन्तरमूलहेतोः । अभ्यन्तरवासौ मूलहेतुश्च प्रधानहेतुः पुण्यपापोत्पत्ती उपा दानहेतुरित्यर्थः । कथम्भूतस्य ! अस्य अध्यात्मवृत्तस्य आत्मनि अधिवृत्तं वर्तनं शुभाशुभपरिणामलक्षणं यस्य । अनेन भक्तिलक्षणशुभपरिणामहीनस्य पूजादिकं न पुण्यकारणं इत्युक्तं भवति । ततः अभ्यतरं
?
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org