________________
११०
श्री हरिजप्रसूरिकृतान्यष्टकानि ।
में, जे वियोग, संयोग, ते बे कारण जेनुं, तेम पोतानो विकल्प पण बे कारण जेनुं, एवं ते आर्तध्यान वैराग्य बे; हवे ते वैराग्य ध्यानरूप शामाटे बे ? ते कहे बे के, श्रद्धाना - तिशयथी शक्तिने उलंघीने तो एक बाजु रघुं, पण, यथाशक्तियें करीने हेय ने उपादेय वस्तुना विषयमा अनुक्रमे जे निवर्तन ने प्रवर्तन, तेथी ते रहित बे, माटे ते श्रार्तध्यानवालुं वैराग्य बे. केमके, जे शुभ वैराग्य बे, ते तो तजवा लायक एवा इंडियार्थोमां, अने ग्रहण करवालायक एवा तपाने ध्यानादिकमां यथाशक्तियें करी ने निवृत्ति प्रवृत्तिश्री युक्त बे; कारण के, तेनुं तेवुंज स्वरूप बे; अनेा वैराग्य तो तेथी रहित बे, माटे तेने श्रर्तध्यानरूप वैराग्य कह्यो.
वली ते वैराग्य उद्वेग करनारो, तथा दीनतायें करी ने सहित बे; ( थी करीने तेनुं मनना दुःखनं हेतुपणं कयुं ) हवे तेनुं शरीरना दुःखनं हेतुपणुं कहे वे के, ते वैराग्य आत्मा केतां ( अहीं ) पोतानुं शरीर, तेने ताडन श्रादिकना कारणरूप बे; एवं ध्यानरूप वैराग्य मुख्य कहेलुं बे;
वादी शंका करे के, या तो आर्तध्यानरूप बे, तो तेने वैराग्यपणाथी के कां? तेने माटे तेने कहे बे के, ते तो पृथक् जश्रीने कलंबे, पण तेने पंडितोए तत्वथी वैराग्य मानेतुं नथी. हवे मोहगर्जित वैराग्यनुं स्वरूप देखाडवा माटे कहे बे. एको नित्यस्तथाबद्धः, दय्यसत्त्वेह सर्वथा ॥ आत्मेति निश्चयाद्भूयो, जवनैर्गुण्यदर्शनात् ॥४॥ तत्त्यागोपशांतस्य, सद्वृत्तस्यापि जावतः ॥ वैराग्यं ततं यत्तन्, मोह गर्नमुदाहृतम् ॥ ५ ॥ अर्थ - आत्मा सर्वथा प्रकारे एक नित्य, सर्वथा प्रकारे अब तां कोइनी साधे पण नहीं जोडाएलो, सर्वथा प्रकारे दयी, केतां क्षणिक, तथा सर्वथा प्रकारे सत् तां अबतो बे, एवी रीतना
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org