________________
६७८ राय धनपतसिंघ बहादुरका जैनागमसंग्रह, नाग तेतालीस (४३) -मा.
एटले प्राये उपयोगथी जोईने लावेल एवं नक्तपान प्रशस्त बे. तेमज ( जिरकू के० ) निक्षुः एटले साधु 'जे ते ( संसकप्पेण के० ) संसृष्टकल्पेन एटले खरडेल पात्र, कडबी विगेरे वडे आहार ग्रहण करवानी विधिवडे ( चरिता के० ) चरेत् एटले विचरे. तथा ( जई के० ) यतिः एटले साधु जे ते ( तायसंसह के० ) तजातसंसृष्टे एटले तकात संसृष्टनेविषे ( जइा के० ) यतेत एटले यत्न करे. ॥ ६ ॥
।
( दीपिका. ) अथ तद्विशेषस्योपदर्शनायाह । श्रकीर्णावमान विर्वजना च विहारचर्या रुषीणां प्रशस्ता इति । आकीर्णं च श्रवमान विवर्जना च विहारचर्या शषीणां प्रशस्ता । तत्राकीर्ण राजकुल संखड्यादि । श्रवमानं स्वपक्ष पर पक्षप्रा - त्यजं लोकाबहुमानादि । अस्य विवर्जनम् । खाकीर्णे हस्तपादा दिलूषणदोषो जवेत् । अवमानेऽलाजाधाकर्मादिदोषो जवेत् । तथा उत्सन्नदृष्टाहृतं प्राय उपलब्धमुपनीतम् । उत्सन्नशब्दः प्रायोवृत्तौ वर्तते । यथा देवा उसन्नं सायं वेयणं वेयंति । किमेतदित्याह । जक्तपानमोदनारनालादि । इदं च उत्सन्नदृष्टाहृतं यत्र उपयोगः शु । त्रिगृहान्तरादारत इत्यर्थः । एवंभूतमुत्सन्नदृष्टाहृतं जक्तपानमृषीणां प्रशस्तमिति योगः । तथा निक्षुः साधुः संसृष्टकल्पेन हस्तमात्रका दिसंसृष्ट विधिना चरेदिति उपदेशः । अन्यथा पुरःकर्मादिदोषः स्यात् । संसृष्टमेव विशिनष्टि । तजातसंसृष्ट इति । श्रमगोरसादिसमानजातीय संसृष्टे मात्रकादौ यतिर्यतेत यत्नं कुर्यात् । तातसंसृष्टे संमार्जनादिदोषः स्यादित्यनेनाष्टजङ्गसूचनम् । तद्यथा संसठे हवे संसठे मत्ते सावसेसे दवे । श्रत्र प्रथमो नङ्गाः श्रेयान् शेषाः स्वयं चिन्त्याः ॥ ६ ॥
(टीका.) इयं साधूनां विहारचर्येति सूत्रस्पर्शनमाह ॥ दवे सरीर जवि, जावेण संजर्ज अहं तस्स ॥ जग्गहिया पग्ग हिया, विहारच रिया मुणे श्रवा ॥ ३ए॥ व्याख्या ॥ साधूनां विहारचर्याधिकृतेति साधुरुच्यते । स च द्रव्यतो जावतश्च तत्रद्रव्य इति द्वारपरामर्शः । शरीरजव्य इति मध्यमभेदत्वादागमनोआगम इशरीरजव्य शरीरतद्व्यतिरिक्तद्रव्यसाधूपलक्षणमेतत् । जावेन चेति द्वारपरामर्शः । स एव संयत इति संयत गुणसंवेदको जावसाधुः । इहाध्ययने तस्य जावसाधोरवगृहीता उद्यानारामादिनिवासाद्य नियता । प्रगृहीता तत्रापि विशिष्टा निग्रहरूपा उत्कटकासनादिविहारचर्या मन्तव्या बोद्धव्येति गाथार्थः ॥ सा चेयमिति सूत्रस्पर्शेनाह ॥ श्रणिएां पइरिक्कं सायं सामुयाणि उंढं ॥ अप्पोवही कलहो, विहारचरिश्रा इसिपसा ॥ ३८ ॥ अस्या व्याख्या सूत्रवदवसेया ।
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org