________________
६७२ राय धनपतसिंघ बहादुरका जैनागमसंग्रह, नाग तेतालीस (४३) -मा.
दीनां यथाक्रमं यथाप्रस्ताव स्पर्शना षड्व्याख्यादिरूपा जवतीति गाथार्थः ॥ त्र च व्यतिकरे सूत्रानुगमेऽस्खलितादिगुणोपेतं सूत्रमुच्चारणीयम् । चूलिश्रं तु इत्यादि । श्रस्य व्याख्या । चूडां तु प्रवक्ष्यामि । चूडां प्राग्व्यावर्णित शब्दार्थाम् । तुशब्द विशेषितां जावचूडां प्रवक्ष्यामीति । प्रकर्षेणावसरप्राप्तानिधानलक्षणेन कथयामि । श्रुतं केवलिनाषित मितीयं हि चूडा श्रुतज्ञानं वर्त्तते । कारणे कार्योपचारात् । एतच्च केवलिनाषितमनन्तरमेव केवलिना प्ररूपितमिति सफलं विशेषणम् । एवं च वृद्धवादः । कया चिदार्ययासहिष्णुः कुरगडुकप्रायः संयतश्चातुर्मासिकादावुपवासं कारितः । स तदाराधनया मृत एव । इषिघातिकाद मित्युद्विग्ना सा तीर्थकरं पृछामीति गुणावर्जितदेवतया नीता श्रीसीमंधरस्वामिसमीपे । पृष्टो भगवानडुष्टचित्ताघातिकेत्यनिधाय जगवतेमां चूडां ग्राहितेति । इदमेव विशेष्यते । यत्रुत्वेति । यछ्रुत्वाकर्ण्य सपुण्यानां कुशलानुबन्धिपुष्ययुक्तानां प्राणिनां धर्मेऽचिन्त्य चिन्तामणिकल्पे चारित्रधर्म उत्पद्यते मतिः । संजायते जावतः श्रद्धा । श्रनेन चारित्रं चारित्रबीजं चोपजायत इत्येतदुक्तं जवतीति सूत्रार्थः ॥ १ ॥
सोपबहुजणंमि, पडिसोल इलकेणं ॥ पडिसोच्यमेव अप्पा, दायवो दोनकामेणं ॥ २ ॥
( अवचूरिः ) एतद्धिप्रतिज्ञासूत्रम् । इह चाध्ययने चर्यागुणा वक्तव्यास्तत्प्रवृत्तौ मूलपादभूतमिदमाह । अनुश्रोतः प्रस्थिते नदीप्रवाहपतितकाष्ठवत् विषयकुमा द्रव्य क्रियानुकूल्येन प्रवृत्ते बहुजने तथाप्रस्थानेऽब्धिगामिनि प्रतिश्रोतोबन्धलदेण द्रव्यतो नद्यां देवतानियोगात् प्रतीपश्रोतः प्राप्तल देण जावतो विषयवैपरीत्यात्कथं चिदवाप्तसंयम देण अपाकृते विषयादिप्रतिश्रोत एव संयमलक्ष्या निमुखमात्मा दातव्यः प्रवर्त्तितव्यः । मुक्ततया जवितुकामेन ॥ २ ॥
(अर्थ) अध्ययनमां चर्याना गुण कहेवाना बे. तेमां मूलभूत प्रथम सूत्र कहे . सो इत्यादि सूत्र एटले नदीना प्रवाहमां पडेलुं काष्ठ जेम प्रवाहना वेगथी समुद्रतरफ जाय बे. तेम ( बहुजण म्मि के० ) बहुजने एटले घणो लोक
सोप ० ) अनुस्रोतःप्रस्थिते एटले विषयरूप प्रवाहना वेगथी संसार समुद्र तरफ गमन करते बते ( प डिसोलल रकेण के० ) प्रतिस्रोतोलब्धल देण एटले विषय प्रवाहथी उलटा जागने विषे रहेल संयम तरफ जेनुं लक्ष्य पहोच्युं एवा ( दोडकामे के० ) जवितुकामेन एटले मुक्त यवानी इछा करनार पुरुषे
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org