________________
दशवेकालिके नवमाध्ययने चतुर्थ नदेशकः ।
वा विशेषणार्थः । न केवल मिह । अन्यत्राप्यन्यतीर्थ करप्रवचने स्थविरैर्गणधरैर्जगवद्भिः परमैश्वर्यादियुक्तैश्चत्वारि विनयसमाधिस्थानानि प्रज्ञतानि विनयसमाधिभेदरूपाणि प्ररूपितानि । जगवतः समीपे श्रुत्वा ग्रन्थतो रचितानीत्यर्थः । कतराणि खलु तानीत्यादिः प्रश्नः । अमूनि खलु तानीत्याद्युत्तरदानम् । तद्यथेत्युदाहरणे | विनयसमा - धिः । श्रुतसमाधिः । तपः समाधिः । श्राचारसमाधिश्च । तत्र समाधानं समाधिः । विनये समाधिर्विनयसमाधिः । एवं शेषेष्वपि द्रष्टव्यम् ॥
1
( टीका. ) अथ चतुर्थोद्देश आरज्यते । तत्र सामान्योक्त विनय विशेषोपदर्शनार्थमिदमाह । सुखं मे इत्यादि सूत्रम् । श्रस्य व्याख्या । श्रुतं मया श्रायुष्मंस्तेन जगवता एवमाख्यातमित्येतद्यथा षड्जीवनिकायां तथैव द्रष्टव्यम् । इह खल्वितीद देत्रे प्रवचने वा । खलुशब्दो विशेषणार्थः । न केवल मिदं किं त्वन्यत्राप्यन्यतीर्थकृत्प्रवचनेष्वपि । स्थविरैर्गणधरैर्जगवद्भिः परमैश्वर्यादियुक्तैश्चत्वारि विनयसमाधिस्थानानि विनयसमा - धिनेदरूपाणि प्रज्ञतानि प्ररूपितानि । जगवतः सकाशे श्रुत्वा ग्रन्थत उपरचितानीत्यर्थः । कतराणि खलु तानीत्यादिना प्रश्नः । श्रमूनि खलु तानीत्यादिना निर्वचनम् । तद्यथेत्युदाहरणोपन्यासार्थः । विनयसमाधिः । श्रुतसमाधिः । तपः समाधिः । श्राचारसमाधिः । तत्र समाधानं समाधिः । परमार्थत श्रात्मनो हितं सुखं स्वास्थ्यम् । विनये विनयाद्वा समाधिः विनयसमाधिः । एवं शेषेष्वपि शब्दार्थो जावनीयः ॥
विए सुए तवे, यारे निच्च पंमिश्र ॥ निरामयंति प्रमाणं, जे भवंति जिइंदिया ॥ १ ॥
-
( अवचूरिः ) एतदेव श्लोकेन संगृह्णाति । विनये यथोक्तलक्षणे । श्रुतेऽङ्गादौ । तपसि बाह्यादावाचारे मूलगुणादौ । चशब्दस्य व्यवहित उपन्यासः । नित्यं परिकता रामयन्त्या जिमुख्येन विनयादिषु युञ्जत आत्मानं जीवम् । किमित्यस्योपादेयत्वात् । क एवं कुर्वन्तीत्याह । ये जवन्ति जितेन्द्रिया अतएव वस्तुतः परिणताः ॥ १ ॥
( अर्थ. ) हवे एज वात एक श्लोकमां प्रकट कहे बे. विषए इत्यादि सूत्र. (जे ho ) ये एटले जे साधु ( जिदिश्रा के० ) जितेन्द्रियाः एटले इंडियाने वश राखनारा होय बे, ते ( विषए के० ) विनये एटले पूर्वे कल विनयने विषे, ( सुए ho ) श्रुते एटले एकादशांगी प्रमुख श्रुतने विषे, ( तवे के० ) तपसि एटले बाह्य तथा श्रभ्यंतर तपने विषे, ( के०) च एटले ने (आयारे के ० ) श्राचारे एटले पंच महावत प्रमुख श्राचारने विषे ( निच्चं के० ) नित्यं एटले नित्य ( अप्पाणं के० ) श्रा
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org