________________
५४६ राय धनपतसिंघ बहारका जैनागमसंग्रह, नाग तेतालीस (४३) - मा. निर्गत जातिपन्थानं द्वीन्द्रियादिजातिमार्गं मन्दोऽज्ञः संसारे परिभ्रमति ॥ ४ ॥
( टीका. ) विशेषेण महरहीलनादोषमाह । जे याविति सूत्रम् । यश्चापि कश्चिदो नाग सर्प महर इति बाल इति ज्ञात्वा विज्ञाय यशातयति किलिञ्चादिना कदर्थयति । स कदर्थ्यमानो नागः से तस्य कदर्थकस्य हिताय जवति । नक्षणेन प्राणनाशाय जवति । एष दृष्टान्तोऽयमर्थोपनय एवमाचार्यमपि कारणतोऽपरिणतमेव स्थापितं हीलयन् निर्गच्छति जातिपन्थानं द्वीन्द्रियादिजातिमार्गम् । मन्दोऽज्ञः संसारे परिभ्रमतीति सूत्रार्यः ॥ ४ ॥
सीविसो वा वि परं सुरुठो, किं जीवनासान परं तु कुज्जा ॥ प्रायरिपाया पुण अप्पसन्ना, अबोदियासाय नचि मुरको ॥ ५ ॥
( अवचूरि : ) आशीविषश्चापि सर्पः परं सुरुष्टः सन् किं जीवितनाशात्परं कुर्या - त् । न किंचिदपि । श्राचार्यपादाः पुनरप्रसन्नाः । किं कुर्वन्तीत्याह । श्रबोधिं मिथ्या - त्वम् । यतश्चैवमत श्राशातनया गुरोर्नास्ति मोक्षः ॥ ५ ॥
( . ) उपर कहेल दृष्टांतमां अने दाष्टतिकमां घणो फेर बे एम कहे बे. यासी विसो इत्यादि सूत्र ( परं के० ) परं एटले अतिशय ( सुरुहो के० ) सुरुष्टः एटले घणो रोष (क्रोध) पामेलो एवो ( आसी विसो वा वि के० ) आशीविषो वापि एटले सर्प प ( जीवनासाठ के० ) जीवनाशात्तु एटले प्राणना नाश करतां ( परं के० ) परं एटले वधारे ( किं नु कुका के० ) किं नु कुर्यात् एटले शुं करे ? अर्थात् . सर्प घणो क्रोधी थाय तो प्राण लिये, पण ए करता वधारे शुं करे ? ( पु के० ) पुनः एटले परंतु ( श्राय रिपाया के० ) आचार्यपादाः एटले परम पुज्य एवा प्राचार्य जे ते (अप्पसन्ना के० ) प्रसन्नाः एटले हीलना करवाथी खपा थया होय तो ( वो हि के० ) अबोधिं एटले मिथ्यात्वनी परंपरा प्रत्ये करे बे. माटे (आसाho ) आशातनया एटले गुरुनी आशातना करे तो ( मुरको के० ) मोक्षः एटले मोक्ष जे ते ( नहि के० ) नास्ति एटले नथी. ॥ ५ ॥
( दीपिका . ) अत्र दृष्टान्तस्य दान्तिकस्य च महदन्तरमिति एतदेवाह । याशीविषश्चापि सर्पोऽपि परं सुरुष्टः सन् क्रुद्धः सन् । किं जीवितनाशात् मृत्योः परं नु कुर्यात् । न किंचिदपीत्यर्थः । श्राचार्यपादाः पुनः अप्रसन्ना हीलनया अनुग्रहाय प्रवृ ताः । किं कुर्वन्तीत्याह । बोधिं निमित्तहेतुत्वेन मिथ्यात्व संहतिं कुर्वन्ति । कथम् ।
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org
