________________
दशवैकालिकेऽष्टमाध्ययनम् ।
५३१ खाणं के०) पुजलानां एटले शब्दादिरूपे परिणमेला पुजलोना (परिणामं के०) परिणामं एटले परिणाम प्रत्ये (अणिचं के०) अनित्यं एटले अनित्य एवाने (विनाय के०) विज्ञाय एटले जाणीने (मणुन्नेसु के) मनोज्ञेषु एटले सुंदर, मनोहर एवा (विसएसु के०) विषयेषु एटले शब्द स्पर्शादि विषयोने विषे (पेमं के०) प्रेम एटले प्रेमरागप्रत्ये (नानिनिवेसए के०) नानिनिवेशयेत् एटले न करे, अर्थात् मनने गमता विषय होय ते घडीमां अणगमता थाय बे, अने अणगमता होय ते घडीमां मनगमता थाय माटे ते उपर रागद्वेष न राखवा. ॥ ५ ॥
(दीपिका.) पुनः किंच। साधुः विषयेषु शब्दादिषु प्रेम रागं न अनिनिवेशयेत् न कुर्यात् । किंनूतेषु विषयेषु । मनोज्ञेषु । इन्द्रियाणामनुकूलेषु । अमनोज्ञेषु च षं न कुर्यात् । किं कृत्वा । तेषां पुजलानां तुशब्दाचब्दादिविषयसंबन्धिनामनित्यतया परिणामं विज्ञाय जिनवचनानुसारेण । कथम् । विज्ञायते हि मनोज्ञा अपि क्षणाद्
मनोइतया परिणमन्ति । अमनोझा अपि दणाद् मनोज्ञतया परिणमन्ति । तत. स्तयोरुपरि रागद्वेषकरणं निरर्थक मिति ॥ ५ ॥ __(टीका.) किं च । विसएसु त्ति सूत्रम् । विषयेषु शब्दादिषु मनोझेष्विन्जियानुकूलेषु प्रेम रागं नानिनिवेशयेन्न कुर्यात् । एवममनोझेषु वेषम् । आह । उक्तमेवेदं प्राक् कलसोरकहीत्यादौ । किमर्थं पुनरुपन्यास इति । उच्यते । कारण विशेषानिधानेन विशेषोपलम्नार्थ मिति । श्राह च । श्रनित्यमेव परिणामानित्यतया तेषां पुजलानां तुशब्दाछब्दादिविषयसंबन्धिनामिति योगः। विझायावत्य जिनवचनानुसारेण । किमित्याह । परिणामं पर्यायान्तरापत्तिलक्षणम् । ते हि मनोझा अपि सन्तो विषयाः क्षणादमनोझतया परिणमन्ति । अमनोज्ञा श्रपि मनोझतया इति तुलं रागषयोनिमित्तमिति सूत्रार्थः ॥ ५ ॥
पोग्गलाणं परीणाम, तेसिं नच्चा जहा तहा॥
विणीअतिण्हो विहरे, सीईनूएण अप्पणा ॥६०॥ (श्रवचूरिः) एतदेवाह । पुजलानां शब्दादिविषयान्तर्गतानां परिणाममुक्तलक्षणं तेषां ज्ञात्वा यथा मनोझेतररूपतया नवन्ति तथा ज्ञात्वा विनीततृष्णोऽपेतानिलाषो विहरेत् । शीतीनूतेन क्रोधाद्यनावेन प्रशान्तेनात्मना ॥ ६ ॥
(अर्थ.) एज प्रकट कहे . पोग्गलाणं इत्यादि सूत्र. साधु जे ते (तेसिं के०) तेषाम् एटले ते ( पोग्गलाणं के०) पुजलानां एटले पुजलोना (परीणामं के०) परि
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
