Page Text
________________
४४ राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसग्रह नाग तेतालीस-(४३)-मा. निषेशव्यः । किं यथा कथं चित् । नेत्याह । उपायेन प्रवचनप्रतिपादितेन यथासौ सम्यग्वर्तत इति जावार्थः। एवं तावबौकिकं चरणकरणानुयोगं चाधिकृत्य व्याख्यातं प्रत्युत्पन्नविनाशद्वारमधुना प्रव्यानुयोगमधिकृत्याह । यदि वा वातूलिको नास्तिको वदेत् । किम् । सर्वेऽपि घटपटादयः। णबित्ति प्राकृतशैल्या । न सन्ति । नावाः पदार्थाः किं पुनर्जीवः सुतरां नास्तीत्यतिप्रायः।स वक्तव्यः सोऽनिधातव्यः । किमित्याह ॥ जं लणसि नहि नावा, वयणेयं अति नलिज अधि॥ एवं पश्नाहानी, असर्व णु नि•सेहए को णु ॥३०॥ यङ्गणसि यद्रवीषि न सन्ति नावा न विद्यन्ते पदार्था इति।वचनमिदं नावप्रतिषेधकमस्ति नास्तीति विकल्पौ । किं चातो यद्यस्ति एवं प्रतिज्ञाहानिः। प्रतिषेधवचनस्यापि जावत्वात्तस्य च सत्त्वादिति नावार्थः। द्वितीयं विकल्पमधिकृत्याह असर्व णु त्ति।अथासनिषेधते। को नु निषेधकः। वचनस्यैवासत्त्वादित्ययमनिप्राय इति गाथात्रयार्थः। यमुक्तं किं पुनर्जीव इत्यत्रापि प्रत्युत्पन्न विनाशमधिकृत्याह॥ पोय विवरकापुबो, सद्दो जीवुनवो मुणेयवो ॥ नय सा वि य जीवस्स उ,सिको पडिसेहउँ जीवो ॥७१॥ दारं ॥ व्याख्या ॥चशब्दस्यैवकारार्थत्वेनावधारणार्थत्वान्न च नैव विवक्षापूर्वी विवदाकारणः श्छाहेतुरित्यर्थः । शब्दो ध्वनिः अजीवोनवोऽजीवप्रनव इत्यर्थः । विवदापूर्वकश्च जीवनिषेधकः शब्द इति मानूद्विवदाया एव जीवधर्मत्वासिफिरित्यत थाह । न च नैव सापि विवदा यद्यस्मात्कारणादजीवस्य तु अजीवस्यैव घटादिष्वदर्शनात् । किंतु मनस्त्वपरिणतान्विततत्तव्यसाचिव्यतो जीवस्यैव । यतश्चैवमतः सिकः प्रतिष्ठितः प्रतिषेधध्वनिर्नास्ति जीव इति प्रतिषेधशब्दादेवेत्यर्थः। ततस्तस्माजीव यात्मेत्यत्र बहु वक्तव्यं तत्तु नोच्यते ग्रन्थ विस्तरनयादिति गाथार्थः। व्याख्यातं प्रत्युत्पन्न विनाशकारं तदन्वाख्यानाच्चोदाहरण मिति मूलधारमधुना तदेशद्वारावयवार्थमनिधित्सुराह॥थाहरणं तदेसे,चव्हा अणुसहि तह उवालंजो॥ पुजा निस्सावयणं, हो सुनदाणुसहीए॥७॥व्याख्या॥उदाहरण मिति पूर्ववउपलक्षणं चेदमत्र।तथा चाह तस्य देशस्तद्देश उदाहरणदेश इत्यर्थः। अयं चतुर्धा चतुःप्रकारः। तदेव चतुःप्रकारत्वमुपदर्शयति ।अनुशासनमनुशास्तिः सझुणोत्कीर्तनेनोपबृंहण मित्यर्थः। तथोपालम्जनमुपालम्नः। नङ्गयैव विचित्रं नणनमित्यर्थः। पृछा प्रश्नः किं कथं केनेत्यादिः। निश्रावचनमेकं कंचन निश्रानूतं कृत्वा या विचित्रोक्तिरसौ निश्रावचन मिति । तत्र नवति सुजा नाम श्राविकोदाहरणम्।क्काअनुशास्ताविति गाथादरार्थः। तब अणुसहीए सुनद्दा उदाहरणं। चंपाए णयरीए जिणदत्तस्स सुसावगस्स सुलद्दा नाम धूया। सा अश्वरूववई। साय तवलियउवासएण दिहा।सो ताए अनोववलो तं मग्गई।सावगो नणशनाहं मिबादिहिस्स धूयं देमि । पछा सो साहण समीवं गर्छ। धम्मो अणेण पुलि। कहिउँ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003659 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Darbarilal Nyayatirth |
| Publisher | Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 728 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 29 MB |