________________
दशवैकालिके सप्तमाध्ययनम् ।
४६७ गुण होवाथी वर्णन करी शकाय एवी नथी. (वा के०) अथवा था वस्तु ( अविधत्तं के०) अप्रीतिकरं एटले अप्रीति उत्पन्न करनारी , श्रा प्रकारे साधु (नो वए के०) नो वदेत् एटले न कहे. ॥ ५३॥
(दीपिका.) कचिट्यवहारे प्रक्रान्ते पृष्टोऽपृष्टो वा नैवं वदेदित्याह । साधुः एवं वदयमाणं नो वदेत् । एवं किमित्याह । एतन्मध्य इदं सर्वोत्कृष्टं खजावेन सुन्दरमित्यर्थः । पराघु वा उत्तमाघु वा महाघ क्रीतमित्यर्थः । अतुलं नास्तीगन्यत्रापि कचित् । अविकिति असंस्कृतं सुलजमीदृशमन्यत्रापि । श्रवक्तव्यमिति अनंतगुणमेतदेव । अविअत्तं वा अप्रीतिकरं च एतत् । इति एवं नो वदेत् साधुः । श्रधिकरणान्तराया दिदोषप्रसंगादिति ॥४३॥
(टीका.) कचिट्यवहारे प्रक्रान्ते पृष्टोऽपृष्टो वा नैवं ब्रूयादित्याह । सबुक्कसं ति सूत्रम् । एतन्मध्य इदं सर्वोत्कृष्टं खजावेन सुन्दर मित्यर्थः । परार्धं वोत्तमाघु वा महाघु क्रीतमिति नावः।अतुलं नास्तीदृशमन्यत्रापि क्वचित् । अविकिरं ति। असंस्कृतं सुलनमीहशमन्यत्रापि । श्रवक्तव्यमित्यनन्तगुणमेतत् । अविश्रत्तं वाप्रीतिकरं चैतदिति नो वदेत् । अधिकरणान्तरायादिदोषप्रसंगादिति सूत्रार्थः ॥४३॥
सबमेअं वश्स्सामि, सबमेअंति नो वए ॥
अणुवी सवं सबन, एवं नासिक पन्नवं ॥४४॥ (श्रवचूरिः) सर्वमेतदयामीति केनचित्कस्यचित्संदिष्टे सर्वमेतत्त्वया वक्तव्य मिति सर्वमेतदयामीति नो वदेत् । सर्वस्य स्वरव्यञ्जनाद्युपेतस्य वक्तुमशक्यत्वात्। कस्यचित्संदेशं प्रयन् सर्वमिति नो वदेत् । अतोऽनुचिन्त्यालोच्य सर्वं वाच्यं सर्वेषु कार्येषु यथासंचवाय निधानादिना मृषावादो न लवत्येवं नाषेत प्रज्ञावान् ॥ ४॥
(अर्थ.) सत्वमेधे इत्यादि सूत्र, ज्यारे साधुने को कहे के, था मे कहेली सर्व वात फलाणाने कहेजो. त्यारे साधु (सबमेयं वश्स्सामि के० ) सर्वमेतदयामि एटले या सर्व वात कहीश एम ( नो वए के०) नो वदेत् एटले न कहे. तेमज कोने संदेशो कहेवराववो होय तो संदेशो कहेनारने तुं ( सबमेशं के०) सर्वमेतत् एटले या सर्व वात फलाणाने कहे जे. या प्रकारे (नो वए के०) नो वदेत् एटले न कहे. कारण के, एकना मुखमांथी नीकलेला तेना तेज शब्द स्वरव्यंजनसहित बीजो को कही शके तेम नथी. माटे (पन्नवं के०)प्रज्ञावान् एटले बुझिमान् साधु (सबब के०) सर्वत्र एटले सर्व ठेकाणे (सत्वं के० ) सर्वं एटले सर्व (अणुवी
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org