Page Text
________________
१७६ राय धनपतसिंघबदाउरका जैनागमसंग्रह, नाग तेतालीस-(५३)-मा. कादयः। उन्नेदाऊन्म येषां ते उन्नेदजाः पतङ्गखञ्जरीटतिमादयः । उपपाताजाता उपपातजाः । यहा उपपाते नवा औपपातिका देवनारकाः । तेषामेव लक्षणमाह । येषां केषांचित्सामान्येनैव प्राणिनामनिक्रान्तं नवतीति वाक्यशेषः । प्रज्ञापकं प्रत्यनिमुखक्रमणमनिक्रान्तं । प्रज्ञापकात्प्रतीपं क्रमणं प्रतिक्रान्तं । संकुचितं गात्रसंकोचकरणम् । प्रसारितं गात्र विततकरणम् । रवणं रुतं शब्दकरणम् । व्रान्तमितस्ततो गमनम् । त्रस्तं फुःखोजनम् । पलायितं पलायनं कुतश्चिन्नाशनम् । श्रागतेर्गतेश्च विज्ञातारः । अनिकान्तप्रतिक्रान्ताच्यामागतिगत्योरनेदेऽपि नेदेनानिधानं विज्ञान विशेषज्ञापनार्थम् । य एव गत्यागतिविझातारस्त एव त्रसाः । नतु वृति प्रत्यनिक्रमणवन्तोपि वढ्यादयः। अत्रौघसंज्ञायाः प्रवृत्तेरिति । त्रसनेदानाह । ये च कीटपतङ्गाः। कीटाः कृमयः । एकग्रहणे तजातीयग्रहणमिति वीडियाः शङ्खादयोऽपि गृह्यन्ते । पतङ्गाः शलना अत्रापि चतुरिन्डिया उमरादयो गृह्यन्ते । या च कुन्थुपिपीलिका इति । अनेन त्रीन्जियाःसर्व एव गृह्यन्ते । अत एवाह। सर्वे हीन्याः कृम्यादयः। इत्यादि । कीटपतङ्गा इत्यत्रोदेशव्यत्ययः विचित्रा सूत्रगतिरतन्त्रः क्रम इति ज्ञापनार्थं । सर्वे पञ्चेन्डिया इति सामान्यतः। विशेषतः सर्वे तिर्यग्योनयः । रत्नप्रनादिनारकनेदनिन्नाः । कर्माकर्मनूमिजादयः। नवनेशादयः । सर्वशब्दश्चात्र परिशेषनेदानां त्रसत्वख्यापनार्थः । सर्व एवैते त्रसा नतु एकेन्शिया एव। त्रसाः स्थावराश्च सर्वे प्राणिनः परमं सुखं तकर्माणः सुखामिलाषिण इत्यर्थः । पृथिव्यादिपञ्चनिकायापेक्षयाऽस्य षष्ठत्वम् । अत्रान्तरे जीवानिगमाधिकारः । स चायं ॥ सुविहा हुँति अजीवा, पुग्गल नो पुग्गला य बत्तिविहा ॥ परमाणुमा पुग्गल, नोपुग्गलधम्ममाश्च ॥१॥ सुहुमसुहमा य सुहुमा, तहचेव य सुहुमबायरा नेया॥बायरसुहुमा बायर-बायर तह बायरा चेव ॥२॥ परमाणुप्पएसा, रयाउ तह खंधपुग्गला हुंति ॥३॥ वाऊ ४ आउसरीरा, ५ तेऊमाई य चरमा य ६ ॥३॥ धम्मधम्मागासा, लोए नो पुग्गला तिहा हूंति ॥ जीवाणुग्ग विश्य, वग्गाह निमित्त मोणेया ॥ ४॥ उक्तो जीवानिगमः । सांप्रतं चारित्रधर्मसंबकमेवेदं सूत्रम् । सर्वे प्राणिनः परमधर्माणः । एष खड्वनन्तरोदितः किटादिः षष्ठो जीवनिकायस्त्रसकाय शति प्रोच्यते ॥
(अर्थ.) हवे त्रस जीवनां लक्षणादिक कहे . से जे ति। (से के०) अथ, ए शब्द सजीववर्णननो अधिकार सूचवे . (जे के०) ये एटले जे (श्मे के०) ए प्रत्यद (तसा पाणा के०) त्रसनामक जीवो डे, ते (पुण के०) वली (अणेगे के०) अनेक
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003659 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Darbarilal Nyayatirth |
| Publisher | Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 728 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 29 MB |