Page Text
________________
१० राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह नाग तेतालीसमा. ख्य इति । अन्यस्त्वनादिष्टो दशकालिकाख्यः। श्रादिष्टस्तु तदध्ययन विशेषो कुमपुष्पिकादिरिति व्याचष्टे । नचैतदतिचारु तस्य दशकालिकानिधात एवादेशसिझेः। नावैकक एको जावः। स चानादिष्टो नाव इति । श्रादिष्टस्त्वौदयिकादिरिति । सप्तैतेऽनन्तरोक्ता एकका जवन्ति।श्हच किल यस्माद्दशपर्यायाअध्ययनविशेषाःसंग्रहैककेन संगृहीतास्तस्मात्तेनाधिकारः।अन्ये तु व्याचक्षते । यतः किल श्रुतज्ञानं दायोपशमिके नावे वर्तते, तस्मानावैककेनाधिकार इति गाथार्थः।इदानीं यादीन् विहाय दशशब्दस्यैव निक्षेपं प्रतिपादयन्नाह ॥णामं उवणा दविए, खित्ते काले तहेव जावे ॥ एसो खलु निकेवो, दसगस्स उ बविहो हो॥ए॥व्याख्या॥श्राह। किमिति म्यादीन् विहाय दशशब्द उपन्यस्तः । उच्यते । एतत्प्रतिपादनादेव यादीनां गम्यमानत्वात् । तत्रनामस्थापने सुगमे । अव्यदशकं दश अव्याणि सचित्ताचित्तमिश्राणि मनुष्यरूपककटकादिविजूषितानीति । देवदशकं दश क्षेत्रप्रदेशाः। कालदशकं दश काला वर्तनादिरूपत्वात्कालस्य दशावस्थाविशेषा इत्यर्थः। वदयति च बाला किला मंदेस्या दिना। जावदशकं दश नावाः। ते च सांनिपातिकजावे स्वरूपतो जावनीयाः। अथ चैत एव विवक्षया दशाध्ययनविशेषा इति । एष एवंजूतः खलु निक्षेपो न्यासो दशशब्दस्य बहुवचनत्वादशानां षनिधो नवति । तत्र खलुशब्दोऽवधारणार्थः । एष एव प्रक्रान्तोपयोगीति। तुशब्दो विशेषणार्थः। किं विशिनष्टि । नायं दशशब्दमात्रस्य किंतु तहाच्यस्यार्थस्यापीति गाथार्थः । सांप्रतं प्रस्तुतोपयोगित्वात्कालस्य कालदशकछारे विशेषार्थप्रतिपिपादयिषयेदमाह ॥ “बाला किका मंदा, बला य पन्ना य हायणि पवंचा ॥ पनारमम्मुही सा-यणी य दसमा उ कालदसा॥१॥व्याख्या ॥ बाला क्रीडा च मन्दा च बला च प्रज्ञा च हायिनी षत्प्रपञ्चा प्राग्जारा मृन्मुखी शायिनी। तथाहि एता दश दशा जन्त्ववस्था विशेषलक्षणा जवन्ति। श्रासां च स्वरूपमिदमुक्तं पूर्वमुनिभिः ॥ “जायमित्तस्स जंतुस्स जा सा पढमिया दसा॥ण तब सुहउकाई, बहु जाणंति बालया ॥१॥ विश्यं च दसं पत्तो, णाणाकिझाहिं किम् ॥ न तब कामनोगेहिं, तिव्वा उप्पई मई॥॥ तश्यं च दसं पत्तो, पंचकामगुणे नरो॥ समबो टुंजिलं नोए, जश् से अति घरे धुवा ॥३॥ चउबी उ बला नाम, जं नरो दसमस्सिट ॥ समडो बलं दरिसिजं, जश होश निरुवद्दवो ॥४॥ पंचमी तु दसं पत्तो, श्राणुपुत्वी जो नरो ॥ इडिय विचिंतेश्, कुटुंबं वाजिकंखई ॥५॥. ही उ हायणी नाम, जं नरो दसमस्सि ॥ विरार य कामेसु, इंदिएसु य हायई ॥६॥ सत्तमि च दसं पत्तो, आणुपुत्वी जो नरो ॥ निछहर य चिक्कणं खेलं खासई य
१ 'रई' ति पागन्तरम् । २ 'बहु' इति पाठान्तरम् ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003659 |
| Book Title | Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Darbarilal Nyayatirth |
| Publisher | Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 728 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 29 MB |