________________
ए६६ तिीये सूत्रकृतांगे वितीय श्रुतस्कंधे सप्तमाध्ययनं. तथा एवं प्रत्याख्यापयतां प्रत्याख्यानं कारयतां साधूनां उष्टं प्रत्याख्यानदानं नवति एवं प्रत्याख्यानं कुर्वतः कारयंतश्च स्वां प्रतिज्ञामतिचरंत्यतिलंघयंति (कस्सणंतंहेनं ) कस्मा
तोरित्यर्थः। प्रतिझानंगकारणमाह । (संसारियाइत्यादि) सांसारिकाः खलु प्राणिनः स्था वराअपिप्राणिनस्त्रसतया प्रत्यायांति त्रसाश्च स्थावरत्वेनेति । एवंसति प्रतिझालोपः स्यात् यथा नागरिकोन हंतव्यति प्रतिज्ञा येन कता सयदि उद्यानस्थं नागरिकं हन्यातदा त स्य किं प्रतिज्ञालोपोन स्यात् ? एवमत्रापि येन त्रसवधनिवृत्तिः कृता स यदि तमेव त्रसंस्था वरकायस्थितं हंति तदा तस्य किं न नवेत्प्रतिझालोपः? नवत्येवेत्यर्थः। त्रसकायान्मुच्यमा नाः स्थावरकाये नत्पद्यते स्थावरकायान्मुच्यमानाश्च त्रसकाये नच किंचिल्लिंगमस्ति येन झायतेऽयं त्रसोऽनूत्पूर्व स्थावरोवेति (तेसिंचणं) तेषां त्रसानां स्थावरकाये नत्पन्नानां श्रावस्यारंनवतः स्थानमिदं स्थावराख्यं घात्यं स्यात् ॥ ६ ॥
॥ टीका-तद्यथा नो गौतम ! अस्तीत्ययं विनक्तिप्रतिरूपकोनिपातइति बव्हर्थवृत्तिही तस्ततश्चायमर्थः । संति विद्यते कुमारपुत्रानाम निZथायुष्मदीयं प्रवचनं वदंतस्तद्यथा गृह पति श्रमणोपासकमुपसंपन्न नियमायोस्थितमेव प्रत्याख्यापयंति प्रत्याख्यानं कारयंति। त यथा स्थूलेषु प्राणिषु दंमयतीतिदंमः प्राण्युपमर्दस्त निहाय परित्यज्य प्राणातिपातनिट त्तिं कुर्वति।तामेवापवदति।नान्यत्रेति।स्वमनीषिकायायन्यत्र राजाद्यनियोगेन यः प्राण्युप पघातोन तत्र निवृत्तिरिति । तत्र किल स्थूलप्राणिविशेषणात्तदन्येषामनुमतिप्रत्ययदोषः स्यादित्याशंकावानाह । (गाहावइत्यादि) अस्य चार्थमुत्तरत्रावि वायिष्यामः। येनानिप्रा येणोदकश्चोदितवांस्तमा विष्कुर्वन्नाह (एवंएहमित्यादिः) एहमिति वाक्यालंकारे अवधार ऐवा। एवमेव त्रसप्राणिविशेषत्वेनापरसूत्रसंनूत विशेषणरहितत्वेन प्रत्याख्यानं गृएहता श्रावकाणां कुष्प्रत्याख्यानं नवति प्रत्याख्याननंगसनावात्तथैवमेव प्रत्याख्यापयतामपि साधूनां उष्टं प्रत्याख्यानदानं नवति । किमित्यतयाह । एवं ते श्रावकाः प्रत्याख्यानं गृ हंतः साधवश्व परं प्रत्याख्यापर्यतः स्वां प्रतिझामतिचरंत्यतिलंघयंति (कस्सणंहेनति) प्रारुतशैल्या कस्माइतोरित्यर्थः। तत्र प्रतिज्ञानंगकारणमाह । (सांसारियाइत्यादि) संसा रोविद्यते येषां ते सांसारिकाः। खलुरलंकारे।प्राणिनोजंतवः स्थावराः प्राणिनः दृथिव्यप्ते जोवायुवनस्पतयः संतोपि तथाविधकोदयात्रसतया त्रसत्वेन दीडियादिनावे प्रत्यायां त्युत्पद्यते तथा सायपि स्थावरतयेत्येवं च परस्परगमने व्यवस्थितेत्यवश्यं नावी प्रतिज्ञाविलोपः। तथाहि । नागरिकोमया न हंतव्यइत्येवंनता येन प्रतिज्ञा गृहीता सयदा बहिरारामादौ व्यवस्थितं नागरिकं व्यापादयेत्किमेतावता तस्य न नवेत्प्रतिझाविलोपः ? एवमत्रापि येन त्रसवधनिवृत्तिः कृता सयदातमेव त्रसं प्राणिनं स्थावरकायस्थितं व्या
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org