Page Text
________________
ए६
द्वितीये सूत्रकृतांगे द्वितीय श्रुतस्कंधे सप्तमाध्ययनं.
वारणपणेष्वपीति त्रिष्वर्थेषु पठ्यते तथापीह प्रतिषेधवाचकेन नत्रा साहचर्यात्प्रतिषे धार्थएव गृह्यते तत्र चार्जशब्दः । नामस्थापना व्यनावनेदाच्चतुर्विधो निदेपोजवति । तत्र नामा यस्य चेतनस्य वालमिति नाम क्रियते । स्थापनालंतु यत्र क्वचिच्चित्र पुस्तकादौ पाप निषेधं कुर्वन्साधुः स्थाप्यते इव्य निषेधस्तु नो घागमतो शरीर नव्यशरीरव्यतिरिक्तो व्यस्य चौराद्यात्तस्यैहिक पापनीरुणा योनिषेधः क्रियते सव्य निषेधः । एवं इव्येण इव्याद्द्रव्ये वा निषेधः । नाव निषेधंतु स्वतएव निर्युक्तिकारोजंशब्दस्य संनविनमर्थ दर्शयन्बिन लिपुरा ह | "पत्ती नावे खलु, पढमो बीज नवेालंकारे ॥ ततितो उप्प डिसेहे, लसदो होई ना यत्रो, ॥ २ ॥ ( पतीनावइत्यादि) पर्याप्तनावः सामर्थ्यं तत्रालंशन्दोवर्तते । यतं मनोमल्लाय समर्थइत्यर्थः । लोकोत्तरोपि विनालं तेताणाएवासरणाएवा । अन्यैरप्युक्तं । "इव्या स्तिकरथारूढः पर्यायोद्यतकार्मुकः ॥ युक्तिसन्नाहवान्वादी कुवा दिन्योनवत्यतं ॥ १ ॥ श्रयं प्रथमोनं शब्दार्थोनवति । खलुशब्दोवाक्यालंकारे द्वितीयस्त्वर्थालंकारविषये नवेत्सं नावनायां लिड् । तद्यथालंकृत देवदत्तेन स्वकुलं जगच्च नानिस्तुनेत्यादि । तृतीयस्त्वजंशब्दा र्थः प्रतिषेधे ज्ञातव्योभवति । तद्यथानं मे गृहवासेन तथानं पापेन कर्मणा । नक्तंच । "लं कुतीर्थैरिह पर्युपासितै, रलं वितर्का कुल का हलैर्मतैः ॥ लंच मे कामगुणैर्निषेवितै, कराये हि परत्र चेहच " ॥ १ ॥ तदिह प्रतिषेधवा चिनालंशब्देनाधिकार इत्येतद्दर्शयितुमाह । " पडसे हा गारस्स बिसदेण चैव लसदो ॥ रायगिहे नयरंमि नालंदा होइ बाहिरिया " ॥३॥ ( पडसे होत्यादि ) सत्यप्यलं शब्दस्यार्थ ये नकारस्य सान्निध्यात्प्रतिषेधविधानाद ये गृह्यते ततश्च निरुक्त विधानादयमर्थः । नानं दतातीति नालंदा वाहिरिकायाः स्त्रियोद्दे शकत्वेनच नालशब्दस्य स्त्रीलिंगता साच सदैहिकामुष्मिक सुखहेतुत्वेन सुखप्रदा राजगृह नगरबाहिरका धनकनकसमृइत्वेन सत्साध्वाश्रयत्वेनच सर्वकामप्रदेति । सांप्रतं प्रत्यया
दर्शयितुकामखाह " नालंदाए समिवे, मणोर हे नासि इंद ॥ खशयां उद्गस्सच, एवं नालंदझं तु" ॥४॥ ( नालिंदा एइत्यादि) नालंदायाः समीपे मनोरथाख्ये उद्याने इनू मिना गरेोदकाव्य निर्यथष्टष्टेन तुशब्दस्यैव कारार्थत्वात्तस्यैव नाषितमिदमध्ययनं । ना लंदायां नवं नालंदीयं नालंदासमीपोद्यानकथनेन वा निवृत्तं नालंदीयं । यथाचेदमध्ययनं नालंदायां संवृत्तं तथा “पासाव चिकोपुडियाइ प्रगोयमं नदगो ॥ सावगपुन्नाधम्मं सो डं कहियंमि वसंता, ॥५॥ अनायापासावविक्रेत्यादिकया सूत्रस्पर्शिकगाथया विष्करिष्य ते । सांप्रतं सूत्रानुगमेऽस्खलितादिगुणोपेतं सूत्रमुञ्चारयितव्यं । तच्चें । (तेकाले मि त्यादि) स्य चानंतर परंपरस्त्रैः सह संबंधोवाच्यस्तत्रानंतराध्ययनपर्यंते सूत्रमिदमादान वान् धर्ममुदाहरेत्। धर्मश्च साधु श्रावकभेदेन द्विधा । तत्र पूर्वोक्तेनांग ६येन प्रायः साधुगतो विधि रनिहितोनेनतु श्रावकगतो विधिरुच्यते । परंपरसूत्र संबंधस्त्वयं बुध्येतेत्येतदा दिसूत्रं । किं तत्र
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003652 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutang Sutra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publisher | Shravak Bhimsinh Manek |
| Publication Year | 1880 |
| Total Pages | 1050 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, & Canon |
| File Size | 42 MB |