________________
२२
द्वितीये सूत्रकृतांगे द्वितीय श्रुतस्कंधे षष्ठाध्ययनं.
ढुं एम कहुं कुं, ए कारणें सर्व प्रकारथकी वाणियानी ते स्वामीनें उपमा न संजवे, परंतु देशथकी ज्यां ज्यां स्वामी लान देखे, त्यां त्यां विचरे. ए उपमा सत्यबे इत्यर्थः ॥ २० ॥
॥ दीपिका - अथ गोशालः प्राह । यथा वणिक् वदयार्थी लाभार्थी पण्यक्रयाणकं देशांतरे गत्वा विक्रीणाति प्रायस्य लानस्य हेतोर्महाजनसंगं प्रकरोति तडुपमया श्रम ज्ञातपुत्रइत्येवं मे मम मतिः स्यात् वित्तको विचारणा च ॥ १९ ॥ श्राईकमुनिराह । गवान् सावधानुष्ठानरहितोनवं कर्म न कुर्यात् पुरातनं च विधूनाति अपनयति व्यक्त्वा मतिं विमतिं त्रायी सनगवान् परेच्याप्येवमाह । यथा विमतित्यागेन मोगामी स्यादिति । एतावता ग्रंथेन ब्रह्मणोमोस्य व्रतमित्युक्तं तस्य मोहानुष्ठानस्य उदयार्थी जानार्थी श्रमणोनगवान् । ततोव पिग्दृष्टांतः सर्वसाधर्म्येण न प्रवर्त्तते जगवतः साव द्यानुष्ठानरहितत्वात् देशसाधर्म्यतु युक्तमेव यथा वणिग्यत्र जानं पश्यति तत्र क्रियां व्यापारयति तथा भगवानपीति एतदहं ब्रवीमीत्याईकमुनिराह ॥ २० ॥
||टीका - पुनरन्येन प्रकारेण गोशालकयाह ॥ (पन्नंज हेत्यादि) यथा वलिक् कश्चिद यार्थी पल्यं व्यवहारयोग्यं नामं कर्पूरागरुकस्तूरिकांबरादिकं देशांतरं गत्वा विक्रीणाति त
यस्य लानस्य हेतोः कारणान्महाजनसंगं विधत्ते तडुपमोयमपि जवत्तीर्थकरः श्र मोज्ञात पुत्रइत्येवं मे मम मतिर्भवति वितर्कोमीमांसावेति ॥ १९ ॥ एवमुक्तोगोशाल नाईक | (नवनाइत्यादि) योयं भवता दृष्टांतः प्रदर्शितः सकिं सर्वसाधर्म्येणो त देशतः ? | यदि देशतस्ततोन नः कृतिमावहति । यतोव सिग्वत् यत्रैवोपचयं पश्यति त त्रैव क्रियां व्यापारयति न यथाकथंचिदित्येतावता साधर्म्यमस्त्येव । अथ सर्वसाध ति तन्न युज्यते । यतोनगवान् विदितवेद्यतया सावद्यानुष्ठानरहितोनवं प्रत्ययं कर्म न कुर्यात् तथा विधूनयत्यपनयति पुरातनं यङ्गवोपग्राहि कर्मब ६ तथा त्यक्त्वा मतिं वि मतिं त्राय नगवान् सर्वस्य परित्राणशीलो विमतिपरित्यागेन चैवंभूतएव नवतीति ना वः । त्रायी वा मोक्षं प्रति । प्रयवयमयपयचयतय रायगतावित्यस्य रूपं । सएव नगवाने वाह । यथा विमतिपरित्यागेन चैवंभूतएव नवतीत्येतावता च संदर्भेण ब्रह्मणोमोदस्य व्रतं ब्रह्मव्रतमित्येततं । तस्मिन चोक्ते तदर्थं वाऽनुष्ठाने क्रियमाणे तस्योदयार्थी श्रम इति ब्रवीम्यहमिति ॥ २० ॥
समारजंते वणिया नूयगामं, परिग्गदं चैव ममायमाणा ॥ ते पा तिसंजोगमविष्पहाय, आयस्स देनं पगरंति संगं ॥ २१ ॥ वित्ते
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org