________________
जE वितीये सूत्रकृतांगे वितीय श्रुतस्कंधे वितीयाध्ययनं. न संमतं तथा सर्वजीवानामित्येतत्प्रमाणं । एषा युक्तिः तदेतत्समवसरणं एषधर्म विचारः । आत्मवत्सर्वनूतानि यः पश्यति सपश्यतीति प्रत्येकं तुलासाम्यमित्यादि (तबति) तत्र एवं सति ये श्रमणब्राह्मणादयएवमाख्याति । सर्वे प्राणाहंतव्या दंडादिनिः परितापयितव्याधर्मार्थमरघट्टादिवहनादिनिः परिग्राह्याः श्राबादौ मत्स्याश्व अपज्ञवयितव्यायागादौ मेषाश्च । एवं ये नाते ते बागामिनि काले स्वशरीरस्य दाय नेदायच नाते । तथाऽगामिनि काले जातिजरामरणानि बहूनि प्राप्नुवंति योन्यां जन्म योनिजन्म तबदुशोगर्नजावस्थायां लनंते संसारप्रपंचांतर्गतास्तेजोवायुषु उच्चै त्रो लनेन कलंकलीनावनाजोःखव्याकुलाः स्युः ॥ ७ ॥
॥ टीका-तेषां चैवं व्यवस्थितानामेकः कश्चित्पुरुषस्तेषां संविदर्थ ज्वलतामंगाराणां प्रतिपूर्ण पात्रीमयोमयं नाजनमयोमयेनैव संदंशकेन गृहीत्वा तेषां ढो कितवानुवाच तान् । यथा नो प्रावाकाः! सर्वोक्तविशेषण विशिष्टाइदमंगारनतं नाजनमेकैकं मुहूर्त प्रत्ये कं सांसारिकाणामिवाऽग्निस्तंननं विधत्ते नापिच साधर्मिकाऽन्यधार्मिकाणामग्निदाहोपश मादिनोपकारं कुरुतति जवोमायामकुर्वाणाः पाणिं प्रसारयत? तेपिच तथैव कुर्युस्त तोऽसौ पुरुषः तन्नाजनं पाणौ समर्पयति तेपिच दाहशंकया हस्तं संकोचयेयुरिति । त तोसौ तानुवाच । किमिति पाणिं प्रतिसंहरत? यूयं एवमनिहितास्ते कचुर्दाहनयादिति । एतउक्तं नवति । अवश्यमग्निदाहनयान्न कश्चिदग्य निमुखं पाणिं ददातीत्येतत्परोयं दृष्टां तः । पाणिना दग्धेनापि किंनवता नविष्यतीति फुःख मिति चेद्यद्येवं नवंतोदाहापादित फुःखनीरवः सुखलिप्सवस्तदेवंसति सर्वेपि जंतवः संसारोदर विवरवर्तिनएवंनूताएवेत्येव मात्मतुलयाऽत्मौपम्येन यथा मम नानिमतं फुःखमित्येवं सर्वजंतूनामित्यवगम्याहिंसैव प्राधान्येनाश्रयणीया तदेतत्प्रमाणं एषा युक्तिः। आत्मवत्सर्वभूतानि यःपश्यति सप श्यति । तदेव समवसरणं सएषधर्मविचारोयत्राहिंसा संपूर्णा ॥ तत्रैव परमार्थतोधर्म इत्येवं व्यवस्थिते तत्र ये केचनाविदितपरमार्थाः श्रमणब्राह्मणादयएवं वक्ष्यमाणमा चढ़ते परेषामात्मदाढयोत्पादनायैवं नाते तथैवमेवं धर्म प्रझापयंति व्यवस्थापयंति तथान्येन प्राण्युपतापकारिणा प्रकारेण परेषां धर्म प्ररूपयंति व्याचक्षते । तद्यथा । सर्वे प्राणाइत्यादि यावईतव्यादंडादिनिः परितापयितव्याधर्मार्थमरघट्टादिवहनादिनिः परियाह्या विशिष्टकाले श्राबादौ रोहितमत्स्याश्व तथाऽपज्ञवयितव्यादेवतायागादिनिमि तं बस्तादयश्वेत्येवं ये श्रमणादयः प्राणिनामुपतापकारिणी नाषां नाते आगामिनि काले ऽनेकशोबदुशः स्वशरीरदायच नाते तथा ते सावद्यनाषिणोनविष्यति काले जातिजरामरणानि बहूनि प्राप्नुवंति । योन्यां जन्म योनिजन्म तदनेकशोबदुशोगर्नव्यु
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org