________________
राय धनपतसिंघ बानाउरका जैनागम संग्रह नाग उसरा. ७ बंधं बहुव्ययंच ४ । तदेवं सारक्रिया प्रथमसमये बस्टष्टा दितीयसमये उदिता निजी र्णा स्यात् । (सेयंकालेत्ति) एष्यत्काले अागामिनि तृतीयसमये तत्कर्मापेक्ष्या कर्मतापि नवति । एवं खलु तस्य वीतरागस्य तत्प्रत्ययिकमीर्याप्रत्ययिकं कर्माधीयते बध्यते । एतत्रयोदशं क्रियास्थानमाख्यातं । ये पुनस्तस्मादन्ये प्राणिनस्तेषां मिथ्यात्वाविरतिप्र मादकषाययोगनिमित्तः सांपरायिकोबंधः स्यात् । केवलयोगनिमित्तस्तु वीतरागस्यैव । सच दिसमयस्थितिकति॥२३॥ सोहं ब्रवीमि येऽतीतायेच प्रत्युत्पन्नाये चागामिनोहतो नगवंतः सर्वे ते एतान्येव त्रयोदश क्रियास्थानानि अनाषिषु ते नाषिष्यंतेच विपाक तः प्रज्ञापितवंतः प्रज्ञापयंति प्रज्ञापयिष्यंतिच । तथैतदेव त्रयोदशं क्रियास्थानं सेवित वंतः सेवंति सेविष्यंते च ॥ २४ ॥
॥ टीका-अथापरं त्रयोदशं क्रियास्थानमीर्यापथिकं नामाख्यायते । ईरणमीर्या त स्यास्तया वा पंथार्यापथस्तत्र नवमीर्यापथिकमेतच शब्दव्युत्पत्तिनिमित्तं । प्रवृत्तिनिमि तं विदं सर्वत्रोपयुक्तस्य निकषायस्य समीदितमनोवाक्कायक्रियस्य या क्रिया तया यत्कर्म तदीर्यापथिकं सैव वा क्रिया ईर्यापथिकेत्युच्यते । सा कस्य नवति किंनूता वा कोहकर्मफ लावा इत्येतदर्शयितुमाह । (इहरखनुश्त्यादि) इह जगति प्रवचने संयमेवा वर्तमान स्य । खलुशब्दोऽवधारणेऽलंकारेवा । आत्मनोनावथात्मत्वं तदर्थमात्मत्वार्थ संवृतस्य मनोवाकायैः परमार्थतएवंनूतस्यैवात्मनावोऽपरस्य वसंतस्यात्मतत्त्वमेव नास्ति सनूतात्मकार्यकारणात् । तदेवमात्मार्थ संतृतस्यानगारस्येर्यापथिकादिनिः पंचनिः समितिनिर्मनोवाकायैः समितस्य तथा तिसृनिर्गुप्तस्य । पुनर्गुप्तिग्रहणमेतानिरेव गुप्तिनिर्गुप्तोनवतीत्यस्यार्थस्याविर्भावनायात्यादरख्यापनार्थ वेति । तथा गुप्तेंझ्यिस्य नवब्रह्मचर्यगुप्युपेतब्रह्मचारिणश्च सतस्तथोपयुक्तं गतस्तिष्ठतोनिषीदतोमुनेस्त्वक्वत नां कुर्वाणस्य तथोपयुक्तमेव वस्त्रं पतग्रहं कंबलंवा पादपुंबनकं वा गृणहतोनि दिपतोवा यावञ्चकुः पानिपातमप्युपयुक्तं कुर्वतः सतोऽत्यंतमुपयुक्तस्याप्यस्ति विद्य ते विविधा मात्रा विमात्रा तदेवंविधा सूक्ष्मा दिपमसंचलनरूपादिकर्यापथिकानाम क्रिया केवलिनापि क्रियते । तथाहि । सयोगी जीवोन शक्नोति शमप्येकं निश्चलः स्थातुमग्निना ताप्यमानोदकवत्कार्मणशरीरानुगतः सदा परिवर्तयन्नेवास्ते । तथा चोक्तं । केवलीणं नंते अस्सिसमयं सिजेसुआगासयएसेसु इत्यादि । तदेवं केवलिनोपि सूक्ष्मगात्रसंचारानवंतीहच कारणे कार्योपचारात्तया क्रियया यवध्यते कर्म तस्य कर्मणो याअवस्थास्ताः क्रियाः । ताएव दर्शयितुमाह । (सापढमसमयेइत्यादि) यासाव काषिणः क्रिया तया यबध्यते कर्म तत्प्रथमसमयएव बदं स्पृष्टंचेति कृत्वा तक्रियैव बम
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org