________________
रायधनपतसिंघ बादाडुरका जैनागम संग्रह नाग इसरा. ६१
येत् । एवं जात्यादिमदमत्तः सन् इहैव निंद्यः स्यात् । अत्रच जात्यादिमद व्यादिसंयो गाज्ञेयाः । तथाहि । जातिमदः कस्यचिन्न कुलमदः, १ कस्यचित्कुल मद एव, न जातिम दः २ कस्यचियं ३ कस्य चिडनयमपि न. ४ एवं पद ६येन चत्वारोनंगाः । पदत्रयेणाष्टौ, पदचतुष्टयेन षोडश, पंचनिः पदै त्रिंशत् षभिश्चतुःषष्टिः सप्तनिः १२८ प्रष्टनिः २५६ सर्वत्र मदानावरूपश्चरमनंग: गुडइति । समानी देहाच्युतोमृतः सन् कर्मद्वितीयः क सहायोऽवशः परवशः प्रयाति नवांतरं । तद्यथा गर्ना नै जन्मनएकस्मात्परं जन्म, मा रान्मरणान्मारं मरणांतरं व्रजति नरकतुल्याचंडाला दिवासान्नरकं रत्नप्रनादिकं याति । अथवा नरकात्धृत्य सिंहमत्स्यादावुत्पद्य पुनरतितीव्रं नरकांतरं याति । तदेवं मानी परपरिनवे सति चंडोरोशेऽन्यं हंति तदभावे श्रात्मानमेव हंति स्तब्धश्वपलो यत्किंचन का स्यात् मानी सन् एवं खलु तस्य तत्प्रत्ययिकं माननिमित्तं सावद्यं कर्माधीयते Sad | नवममेतक्रियास्थानमाख्यातमिति ॥ १७ ॥
ब
॥ टीका - प्रथापरं नवमं क्रियास्थानं मानप्रत्ययिकमाख्यायते । तद्यथानाम कश्चित्पु रुषोजात्यादिगुणोपेतः सन् जातिकुलबलरूपतपः श्रुतलानैश्वर्य प्रज्ञामदाख्यैरष्टनिर्मदस्था नैरन्यतरेणवा मत्तः परमवबुत्ध्या हीजयति तथा निंदति, जुगुप्सते, गर्हति, परिभवति, एतानि चैकार्थिकानि कथंचिद्भेदं चोत्प्रेक्ष्य व्याख्येयानीति । यथा परिनवति तथा दर्श यति । इतरोयं जघन्योहीनजातिकः कुलबलरूपादि निर्दूरमपचष्टः सर्वजनावगीतोयमि ति । श्रहं पुनर्विशिष्टजाति कुलबला दिगुणोपेत एवमात्मानं समुत्कर्षयेदिति । सांप्रतं मानोत्कर्षविपाकमाह । ( देहाच्चु इत्यादि ) तदेवं जात्यादिमदोन्मतः सन्निदैव लोके गर्हितनवति । यत्र जात्यादिपद घ्यादिसंयोगाइष्टव्यास्ते चैवं नवंति । जातिमदः, कस्य चिन्न कुलमदोऽपरस्य कुलमदो, न जातिमदः परस्योनयमपरस्यानुनय मित्येवं पदत्र येणाष्टी चतुर्भिः पोडशेत्यादि यावदष्टभिः पदैः षट्पंचाशदधिकं शतव्यमिति । सर्वत्र मदानावरूपचरमजंगः शुद्धइति । परलोकेऽपिच मानी दुःखनाग्नवतीत्यनेन प्रदर्श्यते । स्वायुषः कये देहाच्युतोनवांतरं गछेनानकर्मा द्वितीयः कर्मपरायत्तत्वादवशः परतं त्रः प्रयाति । तद्यथा गर्नाजन पंचेंडियापेकं तथा गर्भाजन विकलेंड़ियेषूत्पद्यमानः पुनर गर्नामेवं गर्भादगर्नमेतच्च नरककल्प गर्न दुःखापेचायाम निहितमुत्पद्यमानडुःखापेक्ष्या त्विदमनधीयते । जन्मन एकस्मादपरं जन्मांतरं व्रजति । तथा मरणं मारस्तस्मान्मारांतरं व्रजति तथा नरकदेश्यानुपाका दिवासाइनप्रनादिकं नरकांतरं व्रजति । यदिवा नरका सीमंतकादिकाद्धृत्य सिंह मत्स्यादावुत्पद्य पुनरपि तीव्रतरं नरकांतरं व्रजति । तदेवं नवरंगभूमी संसारचक्रवाजे स्त्रीपुंनपुंसकादीनि बहून्यवस्थांतरास्यनुवंति । तदेवं मा
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org