________________
५५४
द्वितीये सूत्रकृतांगे प्रथम श्रुतस्कंधे षोडशमध्ययनं .
योग्यव्युत्सृष्टकायो निष्प्रतिकर्मशरीरः समाहनइति श्रमणइति निक्कुरिति निग्रंथइति नगवतो शिष्यः प्रत्याह । हेजगवन् योऽसौ पूर्वोक्तपंचदशाध्ययनार्थानुष्ठायी साधुर्माद नादिशब्दवाच्यइति तत्कथं स्यादिति नोऽस्माकं ब्रूहि महामुने ॥ १ ॥
॥ टीका-उक्तं पंचदशमध्ययनं सांप्रतं षोडशमारज्यते । यस्य चायमनिसंबंधः । ई दानंतरोक्तेषु पंचदशस्वप्यध्ययनेषु येऽर्थाय निहिता विधिप्रतिषेधद्वारेण तान् तथैवाच रन् साधुर्नवतीत्येतदनेनाध्ययनेनोपदिश्यते । ते चामी अर्थाः । तद्यथा । प्रथमाध्य यने स्वसमय परसमयपरिज्ञानेन सम्यक्त्वगुणावस्थितोनवति । द्वितीयाध्ययने ज्ञाना दिनिः कर्मविदारण हेतु निरष्टप्रकारकं कर्म विदारयन साधुर्भवति । तथा तृतीयाध्ययने य यानुकूल प्रतिकूलोपसर्गान् सहमानः साधुर्भवति । चतुर्थे तु स्त्रीपरीषहस्य दुर्जयत्वात्त
कति । पंचमे नरकवेदनाच्यः समुद्दिजमानस्तत्प्रायोग्य कर्मणोविरतः सन्साधुत्व मवाप्नुयात् । षष्ठेतु यथा श्री वीरवर्धमानस्वामिना कर्मयोद्यतेन चतुर्ज्ञानिनापि संयमं प्र ति प्रयत्नः कृतस्तथान्येनापि ब्रह्मस्थेन विधेयमिति । सप्तमें तु कुशीलदोषान् ज्ञात्वा त परिहारोद्यतेन सुशीजावस्थितेन नाव्यं । श्रष्टमेतु बालवीर्यपरिहारेण पंडितवीर्योद्यतेन सदा मोहा जिला षिणा नाव्यं । नवमे तु यथोक्तं हांत्यादिकं धर्ममनुचरन् संसारान्मुच्य तइति । दशमे तु संपूर्णसमाधियुक्तः सुगतिनाग्नवत्येकादशेतु सम्यक्दर्शनज्ञानचारित्रा ख्यं सन्मार्ग प्रतिपन्नोऽशेष क्लेशप्रहाणं विधत्ते । द्वादशेतु तीर्थिकदर्शनानि सम्यग्गुणदोषवि चारतो विजानन्न तेषु श्रद्धानं विधत्ते । त्रयोदशे तु शिष्यगुणदोषविज्ञः समुणेषु वर्तमा नः कल्याणनाग्नवति । चतुर्दशे तु प्रशस्तनावग्रंथितनावितात्मा विस्रोत सिकार हितोन वति । पंचदशेतु यथावदायतचरित्रोभवति निकुस्त डुपदिश्यतइति । तदेवमनंतरोक्तेषु पं चदशस्वध्ययनेषु येऽर्थाः प्रतिपादितास्तेत्र संक्षेपतः प्रतिपाद्यतइत्यनेन संबंधेनायातस्या स्याध्ययनस्य चत्वार्युपक्रमादीन्यनुयोग द्वाराणि नवंति । तत्रोपक्रमांतर्गतोर्थाधिकारो नंतर मेव संबंधप्रतिपादनेनैवानिहितः । नाम निष्पन्नेतु निदेपे गाथाषोडशकमिति नाम । तत्र गाथा निक्षेपार्थ निर्युक्तिकृदाह । “लामं ठवणा गाहा, दवग्गाहा य नावगाहा य ॥ पोडगपत्तगलिहिया, सो होइ दवगाहा ॥ १३० ॥ ( सामंतवणेत्यादि ) तत्र गाथा यानामादिश्चतुर्धा निक्षेपस्तत्रापि नामस्थापने मत्वादनादृत्य इव्यगाथामाह । तत्र इशरीरजव्यशरीरव्यतिरिक्ता इव्यगाथा पत्रकपुस्तकादिन्यस्ता । तद्यथा । जयतिणवण 'लिकुवलय वियसियसरावत्तपत्तल दलबो || वीरोगयंदमयगल सुललियगय विक्कमो नगवं ॥ १ ॥ अथ चेयमेव गाथा षोडशाध्ययनरूपा पत्रकपुस्तकन्यस्ता व्यगाथेति । नावगा यामधिकृत्याह । " होंति पुल जावगाहा, सागारुवगनाव णिप्पन्ना || मदुरा निलाएजु
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org