________________
१०
द्वितीयेसूत्रकृतांगेप्रथम श्रुतस्कंधेप्रथमाध्ययनं.
एवं चतुर्थ पंचमयो
तथैकादशस्वे कसरकेष्वेकादशैवेति । प्रथमश्रुतस्कन्धे तथा द्विती तस्कन्धे सप्ताध्ययनानि तेषां सप्तैवोदेशनकाला एवमेते सर्वे पित्रयस्त्रिंशदिति । एतच्चाचा गाद्दिगुणमंगं पट्त्रिंशत्पदसहस्रपरिमाणमित्यर्थः ॥ २२॥ सांप्रतं सूत्रकृतांग निदेपानंतरं प्रथम श्रुतस्कंधस्य नाम निष्पन्न निदेपानिधित्सयाऽह । “निरकेवोगाहाए, चविहो होय सोलससु ॥ निरके वोयसुयं मिय, खंधेयचन विहो होइ ॥ २३ ॥ (निरके वो इत्यादि) इदाद्यश्रुतस्कं धस्य गाथापोडशक इति नाम । गाथाख्यं षोडशमध्ययनं यस्मिन् श्रुतस्कंधे सतथेति । तत्र गाथाया नामस्थापना व्यनावश्चतुर्विधो निक्षेपः ॥ नामस्थापनेप्रसिद्धे ॥ इव्यगाथा द्विधा ॥ श्रागमतो नो यागमतश्च ॥ तत्र यागमतो ज्ञाता तत्र चानुपयुक्तोऽनुपयोगो इव्यमिति कृत्वा । नोखागमतस्तु त्रिधा । इशरीरव्यगाथा नव्यशरीरव्यगाथा तान्यां विनिर्मुक्ता च ॥ ' सन्ततरू विसामण से हयाताण बघणह जलया ॥ गाहाएपछ दे जे बो त्ति इक्ककलो ' इत्यादिलक्षणलक्षिता पत्र पुस्तकादिन्यस्तेति ॥ नावगाथापि द्विविधा | यागमत खागमनेदात् ॥ तत्रा ऽऽगमतो गाथापदार्थज्ञस्तत्र चोपयुक्तः । नोखागमतस्त्विद मेव गाथाख्यमध्ययनं ॥ यागमैकदेशत्वादस्य षोडशकस्यापि नामस्थापनाद् व्यक्षेत्र कानावनेदात् षोढा निक्षेपः ॥ तत्र नामस्थापने कुमे । इव्यषोडशकं ज्ञशरीरनव्य शरीर विनिर्मुक्तं । सचित्तादीनि षोडश इव्याणि । क्षेत्रषोडशकं षोडशाकाशप्रदेशाः ॥ का लषोडशकं षोडश समया एतत्कालावस्थापि वा इव्यमिति ॥ जावषोडशक मिदमेवाध्य यनषोडशकं कायोपशमिकनाववृत्तित्वादिति ॥ श्रुतस्कंधयोः प्रत्येकं चतुर्विधो निक्षेपः ॥ सचान्यत्र निदेषेण प्रतिपादित इति नेह प्रतन्यते ॥ २३ ॥ सांप्रतमध्ययनानां प्रत्येकमर्थाधि कार दिदर्श विषयाऽह || "ससमय परसमयपरू, वणाय पाऊण उझणा चैव ॥ संबुदस्तु वसग्गा थी दोस विवणाचेव ॥ २४ ॥ उवसग्गजीरुणोथी वस्साणरएस दोऊ नववा ॥ एवमहप्पावीरो जयमास तदा जएगाह ॥ २५ ॥ परिचत्तनिशीलकुशी,लसुशील स विग्गशीलवंचैव ॥ पाऊण वीरियडुगं पंमिय वीरियपटु पचय ॥ २६ ॥ धम्मोसमा हिमग्गो समोसढा चनसुतववादीसु ॥ सीसगुण दोसकहणा गंथंमि सदा गुरु निवासो ॥ २७ ॥ यदायि संकलिया खादाणीयंमि यादयचरितं ॥ अप्परगंथे पंमिय वयहा गहाइ हिगारो " ॥ २८ ॥ ( ससमय इत्यादि गाथाः पंच) । तत्र प्रथमाध्ययने स्वसमयपरस मयप्ररूपणा | द्वितीये स्वसमयगुणान् परसमय दोषांश्च ज्ञात्वा स्वसमय एव बोधो वि धेय इति ॥ तृतीयाध्ययने तु संबुद्धः सन्यथोपसर्गसहिष्णुर्भवति तदनिधीयते ॥ चतु थे स्त्रीदोषविवर्जना ॥ पंचमेत्वयमर्थाधिकारः ॥ तद्यथा ॥ उपसर्गासहिमोः स्त्रीवराव तिनोऽवश्यं नरकेषु पात इति ॥ षष्ठे पुनरेव मित्यनुकूल प्रतिकूलोपसर्गसदनेन स्त्री वर्जनेन च नगवान् महावीरो जेतव्यस्य कर्मणः संसारस्य वा पराजवेन जयमाह ॥
Jain Education International
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org