________________
रायधनपतसिंघ बादाउरका जैनागम संग्रह नाग सरा. ३३३ संपतंति । संस्वेदजाः करीषादिविंधनेषु घुणपिपीलिकादयः काष्ठसमाश्रिताश्च ये एतान प्राणिनः सदहेत् योग्नि समारनते ॥॥ हरितानि नूतानि जीवरूपाणि तथा जीवाकारं विलंबते धारयंतीति विलंबकानि । यथा मनुष्या कलला ऽर्बुदमांसपेशीगर्नप्रसवबालकुमा रयुवमध्यमस्थविराद्यवस्थां धरंति तथा हरितान्यपि । किंनूतानि पृथक् मूलस्कंधशाखा पत्रपुष्पादिस्थानेषु प्रत्येकं श्रितानि नतु मूलादौ । एकएव जीवः एतानि नूतानि थाहा राथै देहोपचयार्थमात्मसुखं प्रतीत्याश्रित्य यश्विनत्ति सप्रागल्भ्यात् धाष्टोत् बहूनां प्रा णिनामतिपाती हिंसकः स्यात् तथाच नधोनात्मसुखं चेति ॥ ७ ॥
॥ टीका-कथमनिकायसमारंनेणाऽपरप्राणिवधोनवतीत्याशंक्याह । (पुढवीत्यादि)। नकेवलं पथिव्याश्रितादीडियादयोजीवायापि च पृथ्वी मृलदाणा असावपि जीवाः । तथा आपश्च इवलदणाजीवास्तदाश्रिताश्च प्राणाः संपातिमाः शलनादयस्तत्र संपत ति । तथा संस्वेदजाः करीषादिविंधनेषु घुणपिपीलिकाः कृम्यादयः काष्ठाद्याश्रिताश्च ये केचन एतान् स्थावरजंगमान् सदहेद्योऽग्निकायं समारनते ऽतोऽग्निकायसमारं जोमहादोषायेति ॥ ७ ॥ एवं तावदग्निकायसमारंजकास्तापसास्तथा पाकादनिवृताः शा क्यादयश्चोऽपदिष्टाः । सांप्रतं ते चाऽन्ये वनस्पतिसमारंनाद निवृत्ताः परामृश्यंते इत्याह (हरियाणीत्यादि) हरितानि दूवीकुरादीन्येतान्यप्याहारादेवृदिदर्शनात् नूतानि जीवाः । तथा विलंबकानीति जीवाकारं यांति विलंबंति धारयति । तथाहि। कललाबुदमांसपे शीगर्नप्रसवबालकुमारयुवमध्यमस्थ विरावस्थांतोमनुष्योनवति । एवं हरितान्यपि शाल्या दीनि जातान्यनिनवानि संजातरसानि यौवनवंति परिपक्कानि जीििन परिगुष्काणि मृतानि । तथा वृदाअप्यंकुरावस्थायां जाताइत्युपदिश्यते मूलस्कंधशाखाप्रशावादिनि विशेषैः परिवर्धमानायुवानः पोताश्त्युपदिश्यंतश्त्यादि शेषास्वप्यवस्थास्वायोज्यं । त देवं हरितादीन्यऽपि जीवाकारं विलंबयंति। ततएतानि मूलस्कंधशाखापत्रपुष्पादिस्थानेषु पृथक् प्रत्येकं व्यवस्थितानि नतु मूलादिषु सर्वेष्वऽपि समुदितेषु । एकएव जीवएतानि च जतानि संख्येयाऽसंख्येयानंतनेद निन्नानि वनस्पतिकायाश्रितान्याहारार्थ वा देहदतसंरो हणार्थ चात्मसुखं प्रतीत्याश्रित्य यश्विनत्ति सप्रागल्न्यात् धाटावष्टंनाद्वदनां प्राणिनाम तिपाती नवति तदतिपाताञ्च निरनुक्रोशतया नधर्मोनाऽप्यात्ममुखमित्युक्तं नवति ॥ ७ ॥
जातिंच वुडिंच विणासयंते, बीया अस्संजय आयदं ॥ अहादु से लोए अणधम्मे, वीया जे हिंसति आयसाते॥णा गनाइ मिति
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org