Bhojprabandh Bhashantar

SR No.: 003642
Original Sutra Author: N/A
Author: Jain Dharma Prasarak Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Publication Year: 1924
Total Pages: 230
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari
File Size: 11 MB

Page 96

તૃતીય અધિકાર.
( ૭૯) શું રહે ?” કેઇએ કહ્યું કે–“દશ રહે. બીજાએ કહ્યું કે—“ કાંઈ પણ ન રહે.” તે સાંભળી રાજાએ ખુશી થઈ તેને કેટી દાન આપું. ભાવાર્થ એ હતો કે બારે માસ છે તેમાંથી અષાડ અને ભાદરવે એ બે માસ ચાલ્યા જાય એટલે કે વરસાદ વિનાના ખાલી જાય તો પછી બીજા દશ માસેથી કાંઈપણ ફળ નથી.”
એકદા કેઈ બ્રાહ્મણી પાણી ભરવા જતી હતી. તેવામાં માર્ગમાં કે પંચમ સ્વરે ગાતો હતો. તે સાંભળી તે પોતાના ઘડા પૃથ્વી પર નીચે મૂકી સૂર્ય સન્મુખ હાથ જોડી બોલી કે-“હે સૂર્ય ! મને રાગને સમજનારી શામાટે સઈ? કદાચ રાગ સમજનારી સઇ તે દરિટી કેમ કરી ? ” એમ કહી તે નેત્રમાંથી અશ્ર મુકતી આગળ ચાલી. તે વખતે ભોજરાજ પિતાના મહેલની બારીમાં બેઠા હતા, તેણે તેણીને જઈ પોતાની પાસે બોલાવી કારણ પૂછ્યું, ત્યારે તે બોલી કે –“હું પંચમ સ્વરે સાંભળી વિસ્મય પામી છું, પરંતુ મારે ઘેર કાંઈ પણ દેવા લાયક વસ્તુ નથી કે જેથી તે ગાનારને આપું. તેથી ખેદ થવાને લીધે મારાં નેત્રામાં અશ્ર આવ્યાં છે.” તે સાંભળી રાજાએ તેને લક્ષ થન આપ્યું અને તેને પોતાની બહેન તરીકે માની. ત્યારપછી કેટલેક દિવસે તેણીનો પતિ પરગામ ગયો હતો તે આવ્યું. તેણે ઘરમાં પુષ્કળ ધન જોઈ આશ્ચર્ય પામીને પોતાની પત્નીને દ્રવ્ય આગમનનું કારણ પૂછ્યું, ત્યારે તેણી એ સર્વ વૃત્તાંત કહ્યો. તે સાંભળી તે મૂખ બ્રાહ્મણ લોભથી રાજસભામાં ગયો. ત્યાં રાજાના પૂછવાથી તે બોલ્યો કે હું છ ભાષા અને છત્રીશ રાગ જાણું છું. તે સાંભળી રાજાએ ગાયક પાસે કેદાર રાગ ગવરાવી બ્રાહ્મણને પૂછ્યું કે-આ રાગ છે ? by ત્યારે તે બે કે-“આ છઠ્ઠમ રાગ છે.” (પ્રથમ તેની સ્ત્રીએ પંચમ રાગ કહેલો એટલે આ તેમાં એક વધીને બોલ્ય.) તે સાંભળી તેની મૂર્ખતા જોઈ રાજાએ કોધ પામી તેને કેદ કર્યો. તેની પત્નીએ તે વૃત્તાંત જાણું રાજા પાસે જઈ તેને પ્રાર્થના કરી પોતાના પતિને મુકાવ્યો.
એકદા રાજા ભજન કરતો હતો તેમાં કેટલાંક પાકાં અને કેટલાંક કાચાં વડાં પોતાની થાળીમાં જોઇ તેનું કારણ તેણે પંડિતોને પૂછ્યું, ત્યારે તેઓ બેલ્યા કે“ रुपवंती नइ आशालूधी, चून्ही पासि न बइसइ सूधी । नांगणिए लोडइ घडी घडी, तेणि कारणि ए काची बडी ॥१॥