________________
द्व्याश्रयमहाकाव्ये
६१०
[ भीमराजः ]
पयन्सस्वनिथ यत्तदोर्नित्यभिसंबन्धात्तेन वचसाज्ञावचनेन पुण्ड्राः पुण्ड्रदेशराजा न त्रेपिरे न हीणा दृष्टतुष्टास्त्वदाज्ञामङ्गीचक्रुरित्यर्थः । तेरिवेत्यत्र स्मरणं सदपि न विवक्षितं किं तु तत्पूर्वकोनुभव इति कृतास्मरणाः । निह्नवे “ परोक्षा” [ ३.३.१२] इति परोक्षा ॥ यत्रे बभ्रमिथ केशिनमुच्चैर्जेरिथोञ्जजरिथापि च कंसम् । भ्रेमियाभिबलि वेमिथ वेदांस्तैत्तिरीं ववमिथापि च शाखाम् ॥ ४२ ॥ फेणिथापफणिथार्भककेल्या त्रेसषदभितत्रसिथोच्चैः । गोषु रेजिथ रराजिथ गोपैः स्येमिथापि न च सस्य मिथापि ॥ ४३ ॥ केपि नैषु विषयेषु तचाज्ञां जेरुरीश न भयं जजरुश्च । मुरभ्टविबभ्रमुरौ मुरम्बु रुधिरं ववमुश्च ॥ ४४ ॥
४२ - ४४. हे ईश स्वामिन्नेषु विषयेषु देशेषु तवाज्ञामादेशं केपि नृपा न जेरुरन्तर्भूतणिगर्थत्वाज्जरितवन्तोवज्ञया न विनाशितवन्त इत्यर्थः । तथा भयं न जर्जेरुश्च न व्यनाशयंश्च भीता इत्यर्थः । अत एवाभ्यव्यवीं लक्ष्यीकृत्याभिमुखं प्रेमुस्तथाद्रौ बभ्रमुस्तथाम्बु स्वेदजलं वेमुरक्षरन्नित्यर्थः । तथा रुधिरं वत्रमुच । भयातिरेकेण हि स्वेर्दैस्रवणं रक्तवमनं च स्यात् । के ते विषया इत्येष्वित्यनेन ये विषया विवक्षितास्तान्ना विष्णुः पृथिवीपतिरिति स्मृतिवचनाद्भीमनृपे तत्तद्देशसंजातानामच्युतावदातानां वर्णनाद्वारेण ज्ञापयन्ता वाहतुर्यत्रेत्यादि । यत्रेति प्रतिवाक्यं ज्ञेयम् । यत्र वृन्दावनाख्ये देशे भ्रमिथ
१ एत्र विभ्र बी 'त्र बिभ्र
१ एत्यापिसं . २ बी पुण्ड्र “जरश्च.
३ ए बी 'जानः त्रे' डी ई जानो न. ४ ए
५ ए लक्ष्मीकु. सी लक्षीकृ. ६ ए बी सी डी 'दश्रव.. ७ ए सी डी नाद वि. ८ सी डी पृथ्वीप ९ बी वाहुतु १० एशे विभ्र.
•
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
