________________
व्याश्रयमहाकाव्ये
[ वल्लभराजः ]
वदमानः सुहृज्जने । तत्त्वेषु वदमानः । परमात्मन्यवदिष्ट । कार्ये विवदमानान् । उपावदत मन्त्रिणः । उपावदत सेनान्यम् । अत्र " दीप्तिज्ञान" [ ७८ ] इत्यादिना दीत्यादिषु क्रमेणात्मने ॥
सैन्यैः प्रवदमानै धिगित्याशु शुकैरिव ।
सेनानीरुललाटवीं संप्रवदच्छुकाम् ॥ ४९ ॥ ४९. अथ सैन्यैः सह सेनानीराश्वटवीमुलल । किंभूतैः । शोकेन विलापित्वाद् हा धिगिति प्रवदमानैः । कैरिव शुकैरिव । सहोपमे - यम् । सैन्यशोकाक्रन्दश्रवणेन शोकाक्रान्तत्वाद् हा धिगिति प्रवदमानैः शुकैः सहेत्यर्थः । अत एवं किंभूतामटवीं संप्रवदच्छुकां संभूयविलपच्छुकाम् । एतेन वल्लभविरहे पक्षिणामपि शोक उक्तः ॥
1
3
सैन्यैः प्रवदमानैः । इत्यत्र "व्यक्त" [ ७९] इत्यादिनात्मने ॥ व्यक्तवाचामिति किम् । संप्रवदच्छुकाम् ॥ शुकसारिकादीनामपि व्यक्तैवाक्त्वात्सहोक्ताविच्छन्त्यन्ये । प्रवदमानैः शुकैः ॥
विप्रावदन्त नामात्या अन्ये विप्रावदन्न वा ।
५४०
मिथोनुवदमानास्तु सेनान्योन्ववदन्वचः ॥ ५० ॥
I
५०. वल्लभेनोपसान्त्वितत्वादुपलब्धत्वाचामात्या न विप्रावदन्त मिथो वचो निषेधेन युगपद्विरुद्धं नोचुरित्यर्थः । एवं न वा न चान्ये नृपसामन्तादयो विप्रावदन् । तुर्विशेषे । किं तु सेनान्यो दण्डनेतुर्वचोमात्या अन्ये चान्ववदन् सेनान्या पूर्वमुक्ते पश्चादवदन् । प्रमाणीचक्रुरित्यर्थः । किंभूताः सन्तः । मिथोनुवदमाना मिथ एकसांमत्येन यथै वदन्ति तथापरे वर्दन्त एकैः पूर्वमुक्तेपरे पश्चाद्वदन्तो वेत्यर्थः ॥
१ एकाका २ सी डी व च किं . ३ ए दीनां व्य° ४ ई 'क्तत्वात्स'. ५ ए वान्ये ६ सी डी 'दन्ति । ए.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
